Συναισθηματική νοημοσύνη

Τα τελευταία χρόνια, η έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης έχει λάβει

μεγάλη αναγνώριση, αν και ο όρος είναι σχετικά πρόσφατος. Οι επιστήμονες άρχισαν να μετρούν την νοημοσύνη στις αρχές του 20ου αιώνα. Σχετικά γρήγορα έγινε αντιληπτό ότι πολλά άτομα παρόλο που πετύχαιναν υψηλές επιδόσεις στη μέτρηση γνωστικών ικανοτήτων, οι επιδόσεις τους σε θέματα συμπεριφορά ή σχέσεων με άλλους ανθρώπους

ήταν χαμηλές. Η πρώτη προσπάθεια να περιγραφεί αυτή η άλλη νοημοσύνη έγινε από το E.L.Thorndike, το 1920. Ο Thornidike προσπάθησε να περιγράψει επί μέρους στοιχεία μιας άλλης νοημοσύνης που χαρακτήριζε τα άτομα με κοινωνικές δεξιότητες και την ονόμασε κοινωνική νοημοσύνη. Στην δεκαετία του 1980 ο Howard Gardner, εισήγαγε την πολλαπλή νοημοσύνη. Το μοντέλο του Gardner αποτελούνταν από επτά επί μέρους «νοημοσύνες», την προφορική, τη λογικο-μαθηματική, την αισθητική, την κιναισθητική, τη μουσική, τη διαπροσωπική και την ενδοψυχική.

Ο ορισμός συναισθηματική νοημοσύνη δόθηκε από τον D.Goleman(1995), ο

οποίος την ορίζει ως την ικανότητα να αναγνωρίζεις τα δικά σου αισθήματα, καθώς και αυτά των άλλων, έτσι ώστε να παρακινείς τον εαυτό σου και να διαχειρίζεσαι σωστά τη σχέση σου, τόσο με τον εαυτό σου όσο και με τους άλλους.

Υπάρχουν ποικίλοι ορισμοί για τη συναισθηματική νοημοσύνη ανάλογα με τη

τοποθέτηση του κάθε επιστήμονα. Επιλέγουμε να αναφερθούμε στους Salovey & Mayer (1997) για τους οποίους η συναισθηματική νοημοσύνη αποτελεί το σύνολο των δεξιοτήτων οι οποίες καθορίζουν τη διακύμανση της ακρίβειας στον τρόπο με τον οποίο οι

άνθρωποι αντιλαμβάνονται και κατανοούν τα συναισθήματά τους. Στο μοντέλο των Mayer & Salovey η συναισθηματική νοημοσύνη διακρίνεται σε τέσσερις κλάδους: α. Αναγνώριση & Έκφραση των Συναισθημάτων, β. Αφομοίωση των Συναισθημάτων στη Σκέψη- Συναισθηματική Διαχείριση της Σκέψης, γ. Κατανόηση και Ανάλυση των Συναισθημάτων, δ. Συναισθηματική Διαχείριση

                             

Η συναισθηματική νοημοσύνη στον χώρο της εργασίας

Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε ο όρος συναισθηματική νοημοσύνη όλος ο επιχειρησιακός κόσμος έδειξε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Ο λόγος ήταν η διαρκής αναζήτηση που υπάρχει στους χώρους αυτούς για την εύρεση νέων τρόπων που μπορεί να οδηγήσουν στη βελτίωση των εργασιακών σχέσεων και της εργασιακής απόδοσης. Η συναισθηματική νοημοσύνη προσφέρει ένα ενιαίο πλαίσιο αναφοράς καθώς και νέες, ελπιδοφόρες κατευθύνσεις στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την επίτευξη των παραπάνω στόχων.

Σήμερα, η συναισθηματική νοημοσύνη αντιμετωπίζεται, ως μια έννοια με θετικές συνέπειες ή χρήσιμες πρακτικές εφαρμογές στο χώρο της εργασίας. Οι πιο θερμοί υποστηρικτές της ισχυρίζονται ότι η υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη συμβάλλει στην εργασιακή πρόοδο και την προσωπική επιτυχία χαρακτηρίζει τα ανιδιοτελή άτομα και εκείνα που διέπονται από υψηλές αξίες

καθώς και τους καλούς ηγέτες. Επίσης, συμβάλλει στην αποτελεσματική συνεργασία μιας ομάδας στη λήψη ορθών αποφάσεων  και στην καλύτερη αντιμετώπιση των εργασιακών συγκρούσεων. Αυτή η θετική προσέγγιση οφείλεται στη διαπίστωση ότι, για να επιτύχει κανείς μια υψηλή επίδοση στα περισσότερα επαγγέλματα, χρειάζεται να διαθέτει σε μεγάλο βαθμό, εκτός από τη σχετική γνώση και κατάρτιση, συναισθηματικές και κοινωνικές ικανότητες και χαρακτηριστικά όπως αυτά που περιγράφουν οι διάφορες θεωρίες της συναισθηματικής νοημοσύνης: ευελιξία, επιμονή, ενσυναίσθηση, ικανότητα

επικοινωνίας, ικανότητα αντιμετώπισης δυσκολιών και προβλημάτων, ικανότητα για συνεργασία κ.ά. Οι διαστάσεις αυτές είναι πολύ σημαντικές σε άτομα που κατέχουν ηγετικές θέσεις και, ιδιαίτερα, στη σημερινή εποχή που χαρακτηρίζεται, από έντονο ανταγωνισμό.

Τρεις εφαρμογές της συναισθηματικής νοημοσύνης παίζουν σημαντικό ρόλο στην εργασία, η ικανότητα αποδοχής της κριτικής, ο χειρισμός της διαφορετικότητας και η ομαδικότητα. Οι βασικές δεξιότητες της

συναισθηματικής νοημοσύνης αποδεικνύονται όλο και πιο σημαντικές στην ομαδική εργασία, στη συνεργασία, στην υποβοήθηση των ανθρώπων έτσι ώστε να μάθουν πώς να δουλεύουν μαζί πιο αποτελεσματικά. Η βελτίωση του τρόπου συνεργασίας των ανθρώπων αποτελεί σημαντικό βήμα για την αύξηση της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης.

Σημαντικό ρόλο παίζει και η ενσυναίσθηση και η αυτοεπίγνωση στην εργασία. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει χαμηλή “ενσυναίσθηση”, δεν θα είναι σε θέση να καταλάβει τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των ανθρώπων γύρω του. δεν θα είναι καλός μάνατζερ,

ούτε και καλός ηγέτης. Δεν θα μπορεί να κατανοήσει τις ανάγκες της αγοράς και των πελατών του, και ούτε θα μπορέσει να τους προσφέρει το προϊόν ή υπηρεσία που τους ταιριάζει περισσότερο. Αν πάλι κάποιος έχει χαμηλό επίπεδο “αυτοεπίγνωσης”, δεν θα κατανοεί τις δικές του αδυναμίες, ούτε θα διαθέτει αυτοπεποίθηση. Τη σημερινή εποχή που η γνώση είναι το πολυτιμότερο αγαθό για μια εταιρεία πρέπει οι εργαζόμενοι να

ενθαρρύνονται να μοιράζονται μεταξύ τους τις γνώσεις τους και να ανταμείβονται για αυτό.