Τετάρτη 29 Απριλίου 2020

Ένα σύντομο ιστορικό της καταγωγής του όρου 'False Flag'


του James Corbett, 11η Σεπτεμβρίου 2013
δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο Corbett Report (https://www.corbettreport.com/)

Στον πόλεμο της θαλάσσης, ο όρος 'ψεύτικη σημαία' ('False Flag Operation') αναφέρεται σε μια επίθεση κατά την οποία ένα σκάφος φέρει σημαία διαφορετική από την πραγματική σημαία της μάχης πρoτού εμπλακεί με τον εχθρό τους. Πρόκειται για ένα τέχνασμα σχεδιασμένο να εξαπατήσει τον εχθρό για την πραγματική φύση και την προέλευση μίας επιθέσεως.

Στο πεδίο της Δημοκρατίας όπου οι κυβερνήσεις χρειάζονται ως προαπαιτούμενο ένα τουλάχιστον εύλογο πρόσχημα προτού οδηγήσουν το έθνος τους στον πόλεμο, έχει προσαρμοστεί ως τακτική ψυχολογικής μάχης προκειμένου να εξαπατηθεί το σύνολο κυβέρνησης-κυβερνωμένων να πιστέψουν ότι ένα εχθρικό έθνος τους έχει επιτεθεί. Στην δεκαετία 1780, ο Γουσταύος Γ΄της Σουηδίας αναζητούσε έναν τρόπο προκειμένου να ενώσει ένα ολοένα και πιο διχασμένο έθνος και να αυξήσει τις δικές του πολιτικές εξουσίες. Αποφάσισε ότι ένας πόλεμος με την Ρωσία θα δημιουργούσε επαρκής απόσπαση της προσοχής, αλλά δεν είχε την πολιτική εξουσία για να στείλει το έθνος στον πόλεμο μονομερώς, οπότε απευθύνθηκε στον επικεφαλής ράφτη της Σουηδικής Όπερας για να ράψει μερικές ρωσικές στρατιωτικές στολές. Κατόπιν οι Σουηδοί στρατιώτες φόρεσαν τις στολές και εστάλησαν να επιτεθούν στον φινλανδικό μεθοριακό σταθμό της Σουηδίας κατά μήκος των ρωσικών συνόρων. Οι πολίτες της Στοκχόλμης, θεωρώντας ότι επρόκειτο για πραγματική ρωσική επίθεση, εξοργίστηκαν και ως αποτέλεσμα αυτού ξεκίνησε ο σουηδο-ρωσικός πόλεμος του 1788-1790.

Το 1931 η Ιαπωνία αναζητούσε μία αφορμή για να εισβάλλει στην Μαντζουρία. Στις 18 Σεπτεμβρίου του έτους, ο διοικητής του Αυτοκρατορικού Στρατού της Ιαπωνίας πυροδότησε μία μικρή ποσότητα TNT κατά μήκος ενός ιαπωνικού σιδηροδρόμου στην πόλη Mukden της Μαντζουρίας. Για την ενέργεια αυτή κατηγορήθηκαν οι Κινέζοι αντιφρονούντες και το περιστατικό αξιοποιήθηκε ώστε να αποτελέσει δικαιολογία για την κατάκτηση της Μαντζουρίας ύστερα από διάστημα μόλις έξι μηνών. Όταν μετέπειτα η πλεκτάνη αποκαλύφθηκε, η Ιαπωνία απομονώθηκε διπλωματικά και υποχρεώθηκε να τεθεί εκτός Ηνωμένων Εθνών. Το 1939 ο Heinrich Himmler, ιθύνων νους του Γ' Ράιχ, επινόησε ένα σχέδιο προκειμένου να πείσει την κοινή γνώμη ότι η Γερμανία ήταν θύμα της πολωνικής επιθετικότητας με σκοπό να δικαιολογήσει την επικείμενη εισβολή στην Πολωνία. Η κορύφωση έλαβε χώρα με την επίθεση εναντίον του Σέντερ Γκλίβιτς, ένας γερμανικός ραδιοφωνικός σταθμός κοντά στα πολωνικά σύνορα, από πολωνούς κρατούμενους που ήταν ντυμένοι με πολωνικές στρατιωτικές στολές, οι οποίοι πυροβολήθηκαν και εγκαταλήφθηκαν στο σταθμό. Κατόπιν αυτού του συμβάντος, οι Γερμανοί αναμετέδωσαν ένα αντι-γερμανικό μήνυμα στην πολωνική γλώσσα από τον σταθμό, προσποιούμενοι ότι αυτό προήρχετο από μία πολωνική στρατιωτική μονάδα που επετέθησαν στον σταθμό του Σέντερ Γκλίβιτς και τα πτώματα τους παρουσίαστηκαν ως πειστήριο της επιθέσεως. Ευθύς αμέσως ο Adolf Hitler εισέβαλλε στην Πολωνία, κάτι που αποτέλεσε εναρκτήρια πολεμική πράξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Το 1954 οι Ισραηλινοί στρατολόγησαν κάποιους Εβραίους της Αιγύπτου προκειμένου να φυτέψουν βόμβες σε αμερικανικούς και βρετανικούς κινηματογράφους, βιβλιοθήκες και σε άλλους πολιτικούς στόχους, ώστε να ενοχοποιήσουν την Μουσουλμανική Αδελφότητα ή άλλους επαναστάτες. Το σχέδιο, γνωστό ως 'Lavon Affair', υπήρξε κομμάτι ευρύτερου σχεδιασμού, ώστε να πεισθούν οι Βρετανοί να διατηρήσουν τη στρατιωτική τους παρουσία στην κατεχόμενη Διώρυγα του Σουέζ. Πολλές βομβιστικές επιθέσεις έλαβαν χώρα, ωστόσο οι Βρετανοί εξαναγκάστηκαν σε αποχώρηση μονάχα μετά την εθνικοποίηση της Διώρυγας από τον Nasser το 1956. Το 1962 το σώμα των επικεφαλής των συμβούλων του Υπουργείου Αμύνης των Ηνωμένων Πολιτειών συνέταξε ένα έγγραφο με την ονομασία 'Operation Northwoods', ούτε λίγο ούτε πολύ ζητώντας από την κυβέρνηση να πραγματοποιήσει σειρά από ψεύτικες επιθέσεις, όπως κατάρριψη στρατιωτικών ή πολιτικών αεροσκαφών, καταστροφή ενός αμερικανικού πλοίου, επιθέσεις ελεύθερων σκοπευτών στην Ουάσιγκτον και άλλες φρικαλεότητες για να κατηγορηθούν οι Κουβανοί ως δικαιολογία για την έναρξη μίας εισβολής. Ο Πρόεδρος ηρνήθη να υπογράψει το σχέδιο και η συνέχεια είναι γνωστή. Τον επόμενο χρόνο δολοφονήθηκε στο Ντάλας. 


Τον Αύγουστο του 1964, τα μέλη του πληρώματος του αμερικανικού αντιτορπιλικού που περιπολούσε στον Κόλπο του Τονκίνο, το USS Maddox, υπαινίχθηκαν ότι δέχθηκαν επίθεση από παραπλέοντα αντιτορπιλικά του Βόρειοβιετναμέζικου Ναυτικού, ενώ υποχώρησαν και διέφυγαν εν μέσω ανταλλαγής πυρών. Το περιστατικό οδήγησε στο ψήφισμα του Κόλπου του Τονκίνο που εξουσιοδότησε τον Πρόεδρο Τζόνσον να ξεκινήσει ανοιχτό πόλεμο στο Βιετνάμ. Παραδέχτηκε αργότερα ότι δεν υπήρξε επίθεση και το 2005 αποκαλύφθηκε ότι η NSA είχε χειραγωγήσει τις δοθείσες προς τα έξω πληροφορίες τους για να παρουσιαστεί ως επίθεση. Το 1967 οι Ισραηλινοί επιτέθηκαν στο πολεμικό πλοίο 'USS Liberty', ένα τεχνικό ερευνητικό σκάφος των Ηνωμένων Πολιτειών, στα ανοικτά των ακτών της Αιγύπτου. Το πλοίο υποτίθεται ότι σφυροκοπήθηκε αδιάκοπα για ώρες σε μία προφανής προσπάθεια να κατηγορηθεί η Αίγυπτος για την επίθεση και το περιστατικό να εμπλέξει τους Αμερικανούς στον Πόλεμο των Έξι Ημερών, παρόλο το πλήρωμά του κατάφερε να το διατηρήσει αβύθιστο! Το 2007 η NSA διέρευσε νέες πληροφορίες που ήθελαν τους Ισραηλινούς να γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι επιτέθηκαν σε αμερικανικό πλοίο κι όχι σε αιγυπτιακό, όπως αφέθηκε να εννοηθεί σύμφωνα με το σενάριο παραπλανήσεως.


Israel attacking USS Liberty (USA Navy ship) on June 8, 1967


Στα τέλη του 1999, ένα κύμα αιματηρών βομβιστικών επιθέσεων συγκλόνισε την ρωσική επικράτεια, καθώς σκοτώθηκαν 293 άνθρωποι και προκλήθηκε απ' άκρου εις άκρον πανικός.

The Assassination of Russia-FSB false flag bombings of 1999


Παρόλο που οι επιθέσεις αποδόθηκαν στους Τσετσένους Αυτονομιστές που πολεμούσαν με τους Ρώσους κατά τον Δεύτερο Πόλεμο της Τσετσενίας, πράκτορες της FSB συνελήφθησαν να τοποθετούν ίδιου τύπου βόμβες όπως και στις άλλες εκρήξεις αργότερα τον ίδιο μήνα. Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι η βόμβα ήταν κομμάτι μίας δοκιμής μέτρων ασφαλείας και ο Vladimir Putin ανήλθε στην εξουσία ως ο νέος Ρώσος Πρόεδρος στον απόηχο του τρομοκρατικού κύματος αργότερα το ίδιο έτος. Το 2001, οι επιθέσεις στην Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον αποδόθηκαν στην 'Al Qaeda' ως αντίποινα της δυτικής παρουσίας στο Αφγανιστάν. Κατά τους μήνες που προηγήθηκαν του χτυπήματος στους Δίδυμους Πύργους, οι Αμερικανοί μεσολαβητές είχαν προειδοποιήσει τους Ταλιμπάν του Αφγανιστάν ότι ενδιαφέρονταν να εξασφαλίσουν το δικαίωμα διέλευσης για προτεινόμενα έργα αγωγών και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα το επιτύχουν είτε με ένα χαλί χρυσού είτε με ένα χαλί βομβών. Η πρώτη ντιρεκτίβα της Διοίκησης Bush όσον αφορά την εθνική ασφάλεια, με την κωδική ονομασία NSPD-9, καταρτίστηκε ένα πλήρες σχέδιο μάχης για την εισβολή στο Αφγανιστάν, συμπεριλαμβανομένων των δυνάμεων διοίκησης και ελέγχου, των αεροπορικών και των χερσαίων δυνάμεων και του εφοδιασμού, και αφέθηκε στο γραφείο του Προέδρου για να υπογραφτεί στις 4 Σεπτεμβρίου 2001, επτά ημέρες πριν από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Ως γνωστόν, η εισβολή πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2001.



Τα περιστατικά που αναφέρθηκαν παραπάνω αποτελούν μερικά μονάχα από τις εκατοντάδες τέτοιων ενεργειών που έχουν λάβει χώρα ανά τους αιώνες προκειμένου να ενοχοποιηθούν πολιτικοί εχθροί για επιθέσεις για τις οποίες διόλου γνώριζαν και πολύ περισσότερο πραγματοποίησαν. Η τακτική που ακολουθείται παραμένει ίδια και απαράλλαχτη έως σήμερον και θα συνεχίσει να αποτελεί όπλο στην φαρέτρα των κυβερνήσεων ενόσω οι λαοί θα ακολουθούν τυφλά τις διακηρύξεις τους σχετικά με την προέλευση των θεαματικών τρομοκρατικών περιστατικών.

Παραπομπές για περισσότερες πληροφορίες:










Δευτέρα 13 Απριλίου 2020

Ασφάλεια Πτήσεων


Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '60 η εναέρια κυκλοφορία αποδείχθηκε ελκυστικός στόχος των τρομοκρατικών επιθέσεων, ενώ παγιώθηκαν δύο τύποι επιθέσεων: οι αεροπειρατείες, με ή χωρίς την κατάσταση ομηρίας με στόχο την διαπραγμάτευση και οι βομβιστικές επιθέσεις στην διάρκεια των πτήσεων. Η εναέρια κυκλοφορία κατέστη ολοένα πιο ελκυστική ως στόχος για τους τρομοκράτες λόγω ότι οι Αμερικανοί πολίτες ταξιδεύουν περισσότερο από οποιουσδήποτε άλλους πέραν του Ατλαντικού, αποτελώντας το 40% των επιβατών παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας δε ένα αξιοσημείωτο ποσοστό της εναέριας κυκλοφορίας που διεξάγεται μέσω των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι υπήκοοι άλλων εθνών που έχουν στοχοποιηθεί, ιδιαίτερα της Δυτικής Ευρώπης και του Ισραήλ, υποστηρίζουν πώς οι απειλές που αφορούν τις εναέριες μεταφορές αποδεικνύονται μείζον πρόβλημα.

Οι βομβιστικές επιθέσεις που στρέφονται εναντίον των αερογραμμών μπορούν να αποτιμηθούν ως ταυτόσημης οικονομικής αποδώσεως εν συγκρίσει με τις αντίστοιχες εναντίον επίγειων δομών, όπως είναι οι κτιριακές εγκαταστάσεις ή υποδομές εμπορικού ενδιαφέροντος και τείνουν να καταστούν ολότελα φονικές ως προς την στόχευσή τους. Οι βόμβες που έπληξαν την πτήση 182 της Air India, την πτήση 103 της Παν Αμέρικαν και την πτήση 772 της γαλλικής 'Union de Transports Aériens' (UTA) υπήρξαν μικρότερης εμβέλειας σε σχέση με την έκταση της επίθεσης εναντίον του Ομοσπονδιακού κτιρίου 'Alfred P. Murrah' στην πρωτεύουσα της Οκλαχόμα, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στην Νέα Υόρκη, και των πύργων του Αλ Κομπάρ στην Σαουδική Αραβία · παρά ταύτα ο αριθμός των θυμάτων σε αυτές τις επίγειες επιθέσεις ξεπεράστηκε από τον αριθμό των επιζησάντων των επιθέσεων, ενώ αντίστοιχα στις προαναφερθείσες εναέριες επιθέσεις, ούτε ένας επιβαίνων ή μέλη των πληρωμάτων επέζησαν. Επίσης, παρόλο που οι βομβιστικές επιθέσεις εναντίον κρίσιμων υποδομών άφησαν επαρκή ιατροδικαστικά στοιχεία για να επιτρέψουν την πιθανή ταυτοποίηση των δραστών, τα αντίστοιχα στοιχεία της παρουσίας των δραστών σε μία εναέρια επίθεση τείνουν να διασκορπιστούν σε μία μεγάλη γεωγραφική περιοχή ή εξίσου να χαθούν εξ ολοκλήρου, όπως συνέβη στην περίπτωση της βομβιστικής επίθεσης εναντίον της πτήσης της Air India, η οποία πραγματοποιήθηκε πάνω από τον ωκεανό, καθιστώντας την ταυτοποίηση και τον εντοπισμό των δραστών κατά πολύ δυσκολότερα. Εν αντιθέσει προς τις επίγειες δομές, θεωρείται σχεδόν αδύνατον να ενισχυθεί η θωράκιση του αεροσκάφους ώστε να επιβιώσει μίας βομβιστικής επίθεσης, δεδομένου ότι ακόμα και η ασθενέστερης ισχύος έκρηξη εντός ενός αεροσκάφους μεσούσης της πορείας του μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική για αυτό.


Στην δεκαετία του '60, η αεροπειρατεία-κατέστη γνωστή ως 'hijacking' ή 'skyjacking'-υπήρξε η κύρια μορφή τρομοκρατικής επίθεσης σε ό,τι έχει να κάνει με την εναέρια κυκλοφορία. Ύστερα από τρεις αεροπειρατείες σε αμερικανικές αερογραμμές που είχαν προορισμό την Κούβα το 1961, ο Πρόεδρος John F. Kennedy ανέθεσε σε ειδική διυπηρεσιακή ομάδα το έργο της χάραξης στρατηγικής με σκοπό την αποτροπή της 'εναέριας πειρατείας', η οποία έγινε πιο γνωστή με τον όρο 'αεροπειρατεία'. Σε περισσότερες από 200 αεροπειρατείες που έλαβαν χώρα στην διάρκεια του '60, εκ των οποίων οι 80 έπληξαν αερογραμμές αμερικανικών συμφερόντων, πραγματοποιήθηκαν από ανθρώπους που αιτούνταν πολιτικού ασύλου σε άλλα έθνη ή με άλλα λόγια επρόκειτο για εγκληματίες που κατελάμβαναν αεροσκάφη και εν συνεχεία υποχρέωσαν τα πληρώματά τους να αλλάξουν πορεία προκειμένου να αποφύγουν την σύλληψη στο έδαφος της χώρας προέλευσής τους. Ελάχιστες υπήρξαν οι περιπτώσεις όπου οι όμηροι παρέμειναν εντός καθηλωμένου αεροσκάφους. Πάρθηκαν αντίμετρα από έθνη, οι αερογραμμές των οποίων έτειναν να στοχοποιηθούν με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα, αναλήφθηκαν πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα U.S (Federal) Sky Marshal το οποίο τέθηκε σε ισχύ το 1970, βάσει της οποίας οδηγίας υποχρεώνονταν αξιωματούχοι να ταξιδέψουν εν κρυπτώ σε (προ) επιλεγμένες πτήσεις · η σκιαγράφηση προφίλ υπόπτων και η προ-επιβίβασης ανάκριση επιβατών που προτίθεντο να χρησιμοποιήσουν τις αερογραμμές της El Al · παράλληλα υπήρξε εντατικοποίηση του ελέγχου των επιβατών και των αποσκευών τους σε δρομολόγια που εκτελούνταν από και προς βρετανικά, γαλλικά και γερμανικά διεθνή αεροδρόμια. Τέτοια προγράμματα εκπονήθηκαν προκειμένου να αποτρέψουν τους επίδοξους αεροπειρατές. Το 1972 η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών αξίωσε την διενέργεια ενδελεχούς ελέγχου των αποσκευών με την μέθοδο 'X-ray Screening', ενώ επιβάτες και λοιποί υποχρεώνονταν να περάσουν διαμέσου μαγνητικών πυλών προτού τους επιτραπεί η είσοδος εντός της ζώνης επιβίβασης στους χώρους των αεροδρομίων. Συνέπεια αυτών των μέτρων ήταν να περιοριστούν οι αεροπειρατείες από ποσοστό της τάξης 33% μεταξύ 1968-1969 σε 7% την δεκαετία του '70 και σε 4% την δεκαετία του '80. Παρόλο που οι αεροπειρατείες ανήλθαν σε ποσοστό 10% των συνολικών τρομοκρατικών περιστατικών στην διάρκεια του '90, αυτό οφείλεται εν μέρει στην πτώση αυτών σε απόλυτους αριθμούς σε παγκόσμια κλίμακα.

Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε έθνη που παρείχαν άσυλο σε αεροπειρατές μείωσαν τον αριθμό των ελκυστικών προορισμών στους επίδοξους αεροπειρατές, όπως επίσης τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας που τηρήθηκαν στα περισσότερα αεροδρόμια των περισσότερων αναπτυγμένων εθνών κατέστησαν το φαινόμενο της αεροπειρατείας περιορισμένο σε υποανάπτυκτες χώρες με ελάχιστη αερολιμενική ασφάλεια. Η Γαλλία, η Γερμανία, η Μεγάλη Βρετανία, το Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες, και πιο πρόσφατα, το Περού, ανέπτυξαν μεθόδους διάσωσης και απεγκλωβισμού των ομήρων που εξωθούσαν τους αεροπειρατές να βρεθούν σε ευδιάκριτη μειονεκτική θέση έναντι των δυνάμεων ασφαλείας.

Με τον περιορισμό της δυνατότητας αεροπειρατείας, η πλειονότητα των δραστών που προέβαιναν σε τέτοιες ενέργειες εξωθήθηκαν στην κατά πολύ πιο θανάσιμη πρακτική των βομβιστικών επιθέσεων μεσούσης της πτήσης. Από το 1985 και έκτοτε, περίπου 1.000 επιβάτες και μέλη πληρωμάτων έχουν σκοτωθεί εξαιτίας 'φυτεμένων' βομβών σε αεροπλάνα της γραμμής. Μολονότι οι αποσκευές και τα λοιπά αντικείμενα των επιβατών περνούσαν από έλεγχο 'X-ray', αυτό δεν στάθηκε ικανό ώστε να εντοπιστούν όλες οι βόμβες. Το 1986 ο Nizar Hindawi σχεδίασε να φέρει στην κατοχή του μία βαλίτσα εντός της πτήσης της El Al, όπου το εκρηκτικό είχε επιστρωθεί προσεκτικά ομοιόμορφα σε ολόκληρη την αποσκευή, καθιστώντας το μη ανιχνεύσιμο σε 'X-ray'. Οι περισσότερες εκρηκτικές ύλες μπορούν να ανιχνευτούν από συσκευές προβολής ενεργοποίησης νετρονίων, ωστόσο αυτές είναι δαπανηρές και δεν εντοπίζουν με βεβαιότητα διάφορα υλικά όπως το 'Semtex', ένα εξελιγμένο πλαστικό εκρηκτικό που παρήχθη από το πρώην κομμουνιστικό καθεστώς της Τσεχοσλοβακίας, καθώς μεγάλες ποσότητες του οποίου διοχετεύτηκαν στο καθεστώς του Muammar Qaddafi στην Λιβύη.

Κατόπιν της επίθεσης στην πτήση 103 της Παν Αμέρικαν, ο Πρόεδρος George H. W. Bush ίδρυσε μία Επιτροπή του Λευκού Οίκου για ζητήματα που άπτονται της εναέριας ασφάλειας και προστασίας ('Aviation Safety and Security'), η οποία ήταν επιφορτισμένη με την ελαχιστοποίηση της τρωτότητας σε ό,τι αφορούσε την ταξιδιωτική ασφάλεια καθώς και προτάσεις εξέλιξης της εναέριας ασφάλειας. Δύο αναφορές συντάχθηκαν, η πρώτη τον Μαϊο του 1990 και η δεύτερη τον Σεπτέμβριο του 1996.

Παρόλο η Επιτροπή αξίωσε αυξημένη χρηματοδότηση για την εναέρια προστασία ύψους 430 εκατομμύρια δολάρια, δια της Αναθεωρημένης-Επηυξημένης Ομοσπονδιακής Νομοθετικής Πράξης του 1996 που αφορά τα ανέρια μέσα (Νόμος 104-264), ενεργοποιήθηκε από τον Πρόεδρο Bill Clinton στις 9 Οκτωβρίου 1996, όπου επικυρώθηκε χορήγηση ποσού ύψους 1.097 δισεκατομμύρια δολάρια υπέρ της ανάπτυξης αντιτρομοκρατικών μέσων προστασίας, εκ των οποίων τα 190 εκατομμύρια θα προωθούνταν απευθείας στην Ομοσπονδιακή Αεροπορική Διοίκηση (*'Federal Aviation Administration ή FAA' είναι τα αρχικά της Εθνικής υπηρεσίας πολιτικής αεροπορίας των Ηνωμένων Πολιτειών) για την ανάπτυξη προστασίας των αεροδρομίων.

Οι ακόλουθες συμβάσεις και συνθήκες αναφέρονται σε τρομοκρατικές και άλλες απειλές σε σχέση με την προστασία των αερογραμμών: η Σύμβαση του Σικάγο του 1944 όσον αφορά την Διεθνής Πολιτική Αεροπορία, 'Annex 17', βάσει της οποίας τέθηκαν τα διεθνή πρότυπα για την προστασία των πολιτικών αεροσκαφών · η Σύμβαση του Τόκυο του 1963 που αφορά αδικήματα και ορισμένες άλλες πράξεις που διαπράττονται επί των αεροσκαφών · η Σύμβαση της Χάγης που αφορά την κατάληψη αεροσκαφών, η οποία αποτέλεσε την βάση του ισχύοντος νόμου που αφορά την καταπολέμηση της αεροπειρατείας στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλα έθνη · η Σύμβαση του Μόντρεαλ για την καταστολή παράνομων πράξεων που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των αεροσκαφών · το Πρωτόκολλο του 1988 που αφορά την καταστολή πράξεων βίας σε αεροδρόμια που εξυπηρετούν τις διεθνείς αερομεταφορές, η οποία συμπληρώνει την Σύμβαση του Μόντρεαλ του 1971.


Ύστερα από το χειρότερο περιστατικό αεροπειρατείας μέχρι σήμερα, το οποίο αφορά την κατάληψη τεσσάρων επιβατικών αεροσκαφών που έμελλε να χρησιμοποιηθούν στις επιθέσεις αυτοκτονίας που πραγματοποιήθηκαν εναντίον του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και του Πενταγώνου στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, ο Πρόεδρος George W. Bush ανακοίνωσε στις 27 του ίδιου μήνα ότι γύρω στους 4.000 Εθνοφρουρούς θα μετατίθονταν προκειμένου να ενισχύσουν την προστασία των 420 εμπορικών αεροδρομίων εντός της επικράτειας των Ηνωμένων Πολιτειών. Επίσης πρότεινε σχέδια για την αύξηση της μέριμνας σε ζητήματα εκπαίδευσης, προετοιμασίας και ευκαιρίες απασχόλησης για τους 28.000 εργαζόμενους που απασχολούνταν με την έρευνα επιβατών και αποσκευών. Στις 19 Νοεμβρίου 2001 το Κογκρέσο υπερψήφισε την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την Προστασία της Αεροπορίας και των Μεταφορών (U.S. Code Title 49, Chapter 1, sec. 114-145) που οδήγησε στη δημιουργία της Διεύθυνση Προστασίας Αερομεταφορών (*Transportation Security Administration ή TSA), η οποία στο εξής θεωρούνταν υπεύθυνη για την έρευνα επιβατών και αποσκευών κατά την προσέλευσή τους στις ζώνες επιβίβασης στα αεροδρόμια των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στην αναφορά της αρμόδιας επιτροπής του 2004 για την 11η Σεπτεμβρίου, διαπιστώθηκε ότι η έκβαση της αεροπορικής προστασίας και της προστασίας των αερομεταφορών του 2001 υπήρξε ανεπιτυχής, οπότε το εκπονηθέν πρόγραμμα 'U.S Sky Marshal' τέθηκε σε λειτουργία προκειμένου να προχωρήσουν οι προσλήψεις αξιωματούχων με πολιτική περιβολή. Ύστερα από το ματαιωθέν σχέδιο πολλαπλών βομβιστικών επιθέσεων εναντίον αμερικανικών-βρετανικών αερογραμμών τον Αύγουστο του 2006, η Ομοσπονδιακή Αεροπορική Διοίκηση έθεσε απαγορευτικό στην μεταφορά εμφιαλωμένων υγρών και τζελ, με εξαίρεση τα παρασκευάσματα για βρέφη, υπό τον όρο να μεταφέρονται στις χειραποσκευές.

Sean K. Anderson & Stephen Sloan 'Historical Dictionary of Terrorism', The Scarecrow Press, Inc.(2009)



Κυριακή 12 Απριλίου 2020

Ο χυμός λεμονιού σε κάνει αόρατο



Το πρωινό της 19/4/1995 στο Pittsburgh των ΗΠΑ, ο 44χρονος McArthur Wheeler ετοιμαζόταν να ληστέψει δύο τράπεζες. Δε σκόπευε να φορέσει μάσκα, αλλά είχε σχέδιο για να μην τον αναγνωρίσουν: Είχε καλύψει το πρόσωπό του με χυμό λεμονιού.

Ήξερε ότι ο χυμός λεμονιού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αόρατη μελάνη, η οποία γίνεται ορατή όταν θερμανθεί (ωραίο κόλπο για κυνήγι θησαυρού). Συμπέρανε, λοιπόν, ότι θα έκανε το πρόσωπό του αόρατο. Για να βεβαιωθεί ότι το κόλπο θα δουλέψει, πριν ξεκινήσει για την πρώτη τράπεζα φωτογράφησε τον εαυτό του με μια Polaroid. Η φωτογραφία βγήκε λευκή. Συμπέρανε ότι το κόλπο δουλεύει.

Ξεκίνησε λοιπόν για την πρώτη τράπεζα, ενώ προσπαθούσε να καταλάβει γιατί κανείς άλλος δεν το είχε σκεφτεί νωρίτερα. Ίσως οι άλλοι ληστές δεν έβλεπαν κατασκοπευτικές ταινίες, ίσως δεν είχαν κάποιον θείο να τους δείξει το κόλπο με την αόρατη μελάνη, ίσως… Ποιος ξέρει; Αφού ολοκλήρωσε με επιτυχία τις ληστείες, επέστρεψε στο σπίτι, καθάρισε το χυμό λεμονιού κι έγινε πάλι ορατός.

Λίγες ώρες μετά τις ληστείες, η αστυνομία δημοσιοποίησε βίντεο από τις κάμερες ασφαλείας, ο Wheeler αναγνωρίστηκε αμέσως και το ίδιο βράδυ οι αστυνομικοί έφτασαν στην πόρτα του. Όταν ο Wheeler τους είδε είπε “Μα, φορούσα το χυμό!” Κατά την ανάκριση ήταν δύσπιστος με τους αστυνομικούς που του είπαν ότι το πρόσωπό του ήταν ορατό στις κάμερες.

Ίσως του έλεγαν ψέμματα για να του αποσπάσουν ομολογία. Κι αν έλεγαν αλήθεια… Ίσως ο ήλιος να ζέστανε το χυμό και να έγινε ορατός. Ίσως το πρόσωπό του να ήταν αρκετά ζεστό. Ίσως να ίδρωσε και ο χυμός να ξεπλύθηκε. Ή ίσως οι κάμερες να ήταν πιο εξελιγμένες από την Polaroid του.

Εξετάστηκε αιματολογικά και ψυχιατρικά: Δεν είχε πάρει ψυχοτρόπες ουσίες, δεν είχε παραισθήσεις και δεν έπασχε από κάποια ψυχιατρική διαταραχή. Απλά, έκανε λάθος. Η κατανόησή του για το πώς λειτουργούν ο χυμός λεμονιού και οι κάμερες ήταν τόσο λανθασμένη.

Δύο ψυχολόγοι, οι David Dunning και Justin Kruger (καθηγητής και μεταπτυχιακός φοιτητής αντίστοιχα στο Πανεπιστήμιο του Cornell), που έμαθαν την είδηση λίγο καιρό αργότερα, μόλις συνήλθαν από τα γέλια, αποφάσισαν να ψάξουν το θέμα σε βάθος. Είχαν υπόψη τους κι άλλες παρόμοιες περιπτώσεις ανθρώπων που ήταν βέβαιοι για πράγματα για τα οποία δε γνώριζαν ουσιαστικά τίποτα. Από πού αντλούσαν αυτήν την αυτοπεποίθηση;

Έκαναν, λοιπόν, μια έρευνα –σε ποιον άλλον;- σε προπτυχιακούς φοιτητές ψυχολογίας. Τους ζήτησαν να συμπληρώσουν τεστ γραμματικής, λογικής και… χιούμορ. Επιπλέον, τους ζήτησαν να εκτιμήσουν τη βαθμολογία τους, όπως και το πώς τα πήγαν σε σύγκριση με τους υπολοίπους. Το αποτέλεσμα: Οι φοιτητές με τις χαμηλότερες βαθμολογίες υπερεκτίμησαν τους εαυτούς τους, τοποθετώντας τους πάνω από το μέσο όρο. Οι μαθητές με μεσαίες βαθμολογίες επίσης υπερεκτίμησαν τους εαυτούς τους, αλλά λιγότερο. Οι μαθητές με τις υψηλότερες βαθμολογίες υποτίμησαν ελαφρώς τους εαυτούς τους!

Η έρευνα δημοσιεύθηκε ως Unskilled and Unaware of It: How Difficulties in Recognizing One’s Own Incompetence Lead to Inflated Self-Assessments. Η περίληψή της σε ελεύθερη μετάφραση:

Οι άνθρωποι τείνουν να υπερεκτιμούν τις ικανότητές τους σε πολλούς κοινωνικούς και διανοητικούς τομείς. Οι συγγραφείς προτείνουν ότι αυτή η υπερεκτίμηση συμβαίνει, μερικώς, επειδή οι άνθρωποι που έχουν περιορισμένες ικανότητες σε αυτούς τους τομείς αντιμετωπίζουν μια διπλή δυσκολία: Όχι μόνο διατυπώνουν εσφαλμένα συμπεράσματα και κάνουν εσφαλμένες επιλογές, αλλά οι περιορισμένες ικανότητές τους τούς στερούν τη μεταγνωσιακή ικανότητα να το συνειδητοποιήσουν. Σε 4 μελέτες, οι συγγραφείς βρήκαν ότι οι συμμετέχοντες στο χαμηλότερο τεταρτημόριο βαθμολογιών στα τεστ χιούμορ, γραμματικής και λογικής υπερεκτίμησαν δεόντως τις επιδόσεις τους και τις ικανότητές τους. Παρ’ όλο που οι επιδόσεις τους βρίσκονται στο 12% της υψηλότερης βαθμολογίας, εκείνοι εκτίμησαν ότι βρίσκονται στο 62%. Αρκετές αναλύσεις συνέδεσαν αυτήν την λανθασμένη εκτίμηση με ελλείψεις στη μεταγνωσιaκή ικανότητα ή στην ικανότητα διάκρισης μεταξύ σωστής και λανθασμένης απάντησης. Παραδόξως, η βελτίωση των ικανοτήτων των συμμετεχόντων και η συνακόλουθη βελτίωση της μεταγνωσιακής τους ικανότητας, τους βοήθησε να αναγνωρίσουν τα όρια των ικανοτήτων τους.

Το φαινόμενο έκτοτε έγινε γνωστό ως φαινόμενο Dunning-Kruger και αποτελεί μια γνωστική (ή κατ’ άλλους γνωσιακή) προκατάληψη. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι αρχάριοι σε κάποιον τομέα, συχνά υπερεκτιμούν τις γνώσεις και τις ικανότητές τους σε αυτόν τον τομέα, επειδή δε γνωρίζουν πόσο λίγα γνωρίζουν και πόσα ακόμα έχουν να μάθουν. (Χρειάζεται κάποιος να γνωρίζει γραμματική για να καταλάβει ένα γραμματικό σφάλμα και να εκτιμήσει τη σοβαρότητά του).

Από την άλλη, οι «προχωρημένοι» ή «ειδικοί» σε έναν τομέα, συχνά υποτιμούν τις γνώσεις τους και τις ικανότητές τους ή πιστεύουν ότι και οι άλλοι γύρω τους βρίσκονται σε παρόμοιο επίπεδο. Αυτό συμβαίνει επειδή όσο περισσότερα μαθαίνουν για ένα θέμα τόσο συνειδητοποιούν πόσο περίπλοκο είναι, πόσα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα και πόσα πολλά έχουν ακόμα να μάθουν*. Όπως δείχνει η παρακάτω καμπύλη, η αυτοπεποίθηση επιστρέφει σταδιακά, όταν κανείς κατακτά σε βάθος ένα θέμα.

Σήμερα, σχεδόν δύο δεκαετίες μετά τη δημοσίευση της έρευνας των Dunning και Kruger, αρκεί μια περιήγηση στα κοινωνικά δίκτυα για να βρούμε ομάδες ανθρώπων με ελάχιστες ως μηδενικές γνώσεις γύρω από ένα θέμα να βγάζουν με ακλόνητη αυτοπεποίθηση συμπεράσματα με τα οποία γελά όποιος γνωρίζει τα βασικά. Εκεί που μας κόβεται το γέλιο, είναι όταν άνθρωποι με ελλιπή κατανόηση των πιο θεμελιωδών εννοιών και αρχών των φυσικών επιστημών ή/και των μαθηματικών, υπερασπίζονται θέσεις ψευδοεπιστημών, αδυνατώντας πλήρως να καταλάβουν γιατί αυτό που υποστηρίζουν δε βγάζει νόημα (βλέπε αντιεμβολιαστές, επιπεδιστές, ομοιοπαθητική, αστρολογία, αεικίνητα κ.λπ.). Η σιγουριά τους είναι τεράστια, όπως και η άγνοιά τους.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, όπως και ο Wheeler, κατά κανόνα δεν παίρνουν ναρκωτικά και δεν έχουν παραισθήσεις. Απλά κάνουν λάθος.

* Κάθε φορά που η Επιστήμη διευρύνει τα όρια της γνώσης μας απαντώντας κάποιο ερωτήματα, άλλα ερωτήματα εμφανίζονται ως συνέπεια της απάντησης! Στο πεδίο της Αγνωστολογίας (agnotology), ορίζεται ως άγνοια η διαφορά [ερωτήματα που διατυπώθηκαν] – [ερωτήματα που απαντήθηκαν]. Αυτή μεγαλώνει συνεχώς. Ο Αϊνστάιν έκανε μια πιο γραφική αναπαράσταση, θεωρώντας τη γνώση μας για τον κόσμο ως τη διάμετρο ενός κύκλου και την άγνοιά μας ως την περίμετρό του: Όσο μεγαλώνει η πρώτη μεγαλώνει και η δεύτερη. Επιπλέον, πολλές απαντήσεις μας αποδεικνύονται αργότερα λανθασμένες. Αυτό μπορεί να κάνει την προσπάθεια να φαίνεται μάταιη, όμως δεν είναι έτσι. Όλα δείχνουν ότι η προσπάθεια για την κατανόηση του Σύμπαντος δεν έχει τέλος, όμως η Επιστήμη μάς επιτρέπει να φτάνουμε σε όλο και βαθύτερες κατανοήσεις και να αντιλαμβανόμαστε τα όρια της άγνοιάς μας. Αυτό όμως είναι θέμα άλλου άρθρου.

Πηγές:

http://psycnet.apa.org/buy/1999-15054-002
http://awesci.com/the-astonishingly-funny-story-of-mr-mcarthur-wheeler/
https://medium.com/@littlebrown/i-wore-the-juice-the-dunning-kruger-effect-f8ac3299eb1

Πέμπτη 9 Απριλίου 2020

Οι Τυφλοί και ο Ελέφαντας


'Αυτός που περιπλανιέται στην 'No man's Land' είναι από πάσα άποψη περικυκλωμένος από φαντάσματα'. James H. Knight-Adkin 'No man's Land'

Μία σειρά ερωτημάτων και ένα πλήθος απαντήσεων

Όπως διαπιστώσαμε παραπάνω σε ό,τι αφορά τα υπό εξέταση εμπλεκόμενα μέρη ή υποσυστήματα που βασανίζονται από διαταραχή μετατραυματικού στρες, οι αρμόδιες αρχές ισχυρίζονται ότι η προοπτική του όλου ζητήματος εδράζεται στην κύρια ή πρωταρχική αιτία του στρες στην μάχη. Πολλοί δήλωσαν ότι ο ελλοχεύων φόβος του θανάτου και του ενδεχόμενου τραυματισμού αποτελούν τις κύριες αιτίες των ψυχιατρικών νοσημάτων. Ο Βρετανός ψυχολόγος Frederic Bartlett θεωρεί ότι 'δεν υφίσταται μία γενική συνθήκη η οποία μπορεί να παράξει μία μεγάλη σοδειά νευρικών και ψυχικών διαταραχών πέραν μίας κατάσταση παρατεταμένης και μεγάλης κοπώσεως'. Ο Στρατηγός Charles Fergusson υποστηρίζει ότι 'η σπάνη τροφής αποτελεί τη μοναδική μεγαλύτερη επίθεση εναντίον του ηθικού΄. Και ο Λεγεωνάριος (θητεία στο Αλγέρι) Simon Murray προσθέτει χαρακτηριστικά ότι 'το ψύχος αποτελεί τον υπ' αριθμόν ένα εχθρό', ενώ ο ειδικός σε ζητήματα στρατιωτικής ψυχολογίας Richard Gabriel αντιτείνει ένα ισχυρό επιχείρημα περί συναισθηματικής εξαντλήσεως που προκαλείται εξαιτίας των εκτεταμένων περιόδων της ατομικής ενεργοποιήσεως σε καταστάσεις τύπου 'μάχη ή φυγή' ('fight or flight'). Από την άλλη, ο Βρετανός ειδικός επί θεμάτων στρατιωτικής ιστορίας Richard Holmes, έχει ξοδέψει ούτε λίγο ούτε πολύ ένα ολόκληρο κεφάλαιο σε έργο του προκειμένου να μας πείσει για την φρίκη της μάχης, ενώ ισχυρίζεται ότι 'η θέα των σκοτωμένων φίλων μας, ή, ακόμα χειρότερα, η αδυναμία μας να τους βοηθήσουμε όταν έχουν τραυματιστεί, εγγράφουν μέσα μας ανεξίτηλα ψυχικά τραύματα'. Επιπρόσθετα σε αυτούς τις πλέον προφανείς παράγοντες προκλήσεως φόβου, εξαντλήσεως και τρόμου, έχω συμπεριλάβει τους λιγότερο προφανείς, ωστόσο ζωτικής σημασίας παράγοντες, στα προηγούμενα κεφάλαια, αντίστοιχα 5o ('Wind of Hate') και 7ο ('Burden of Killing').


Όπως οι τυφλοί άνθρωποι της παραβολής (αναφέρεται στο ποίημα του John Godfrey Saxe 'The Blind Men and the Elephant', όπου ο μύθος έχει προέλευση την Ινδία), καθένας αισθάνεται δια της αφής ένας μέρος του ελέφαντα, και το τεράστιο μέγεθος αυτού που καθένας βρήκε είναι αρκετά συντριπτικό για να πείσει καθέναν εξ αυτών που ψαχουλεύει στα τυφλά ότι έχει ανακαλύψει την αληθινή φύση του θηρίου. Όμως ολόκληρο το θηρίο είναι πολύ πιο τεράστιο και πολύ πιο τρομακτικό από ό, τι η κοινωνία επί του συνόλου είναι σε θέση να πιστέψει.

Πρόκειται για έναν συνδυασμό παραγόντων που μορφοποιούν το θηρίο, και για έναν συνδυασμό στρεσογόνων παραγόντων που ευθύνονται για τα ψυχιατρικά νοσήματα. Επί παραδείγματι, όταν καλούμαστε να εξετάσουμε ψυχιατρικά νοσήματα που προκλήθηκαν εξαιτίας της χρήσεως αερίων στην διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, οφείλουμε να διερωτηθούμε σχετικά με το τί προκάλεσε το ψυχικό τραύμα στους στρατιώτες. Τα τραύματα προκλήθηκαν εξαιτίας του φόβου και του τρόμου στην αντιμετώπιση των δηλητηριωδών αερίων και του επαπειλούμενου θανάτου και τραυματισμού που ελλοχεύουν; Τα ψυχικά τραύματα προκλήθηκαν εξαιτίας της συνειδητοποιήσεως ότι κάποιοι τους μισούσαν αρκετά ώστε να τους προκαλέσουν αυτά τα τρομακτικά συναισθήματα; Ή πρόκειται απλώς για έχοντας σώας τα φρένας άνδρες οι οποίοι επέλεξαν (συνειδητά) την σχιζοφρένεια προκειμένου να ξεφύγουν από μία σχιζοφρενική κατάσταση, για έχοντας σώας τας φρένας που εκμεταλλεύθηκαν μίας κοινωνικά και ηθικά αποδεκτή δυνατότητας ν' απαλλαχθούν της όποιας ευθύνης σχετικά με την καταπολέμηση και την διαφυγή από την αμοιβαία επιθετικότητα που απέρρεε του πεδίου της μάχης; Επί της ουσίας, εάν δινόταν μία σύντομη και πλήρης απάντηση, αυτή θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι όλοι αυτοί οι παράγοντες, και περισσότεροι, ήταν το ίδιο υπεύθυνοι για το προκληθέν δίλημμα του στρατιώτη.


Δυνάμεις που εμποδίζουν την κατανόηση του θηρίου

Η κουλτούρα που γεννήθηκε από τους Rambo, Indiana Jones, Luke Skywalker και James Bond ήθελε να μας κάνει να πιστέψουμε ότι τόσο η μάχη όσο η δολοφονία μπορούν να διαπραχθούν σε καθεστώς ατιμωρησίας-ότι μπορούμε να βαφτίσουμε αβίαστα κάποιον 'εχθρός' και στο όνομα της υπερασπίσεως ιερών και οσίων οι στρατιώτες θα τον εξαφανίσουν από προσώπου γης αγγόγγυστα και άνευ οίκτου. Από πολλές απόψεις είναι απλώς οδυνηρό για την κοινωνία να εκφράσει ρητά αυτό που συντελείται όταν στέλνει τους νέους άνδρες της προκειμένου να σκοτώσουν άλλους νέους άνδρες σε μακρινές χώρες.

Και λόγω ότι είναι ιδιαίτερα επίπονο να το θυμόμαστε, αλλά απλώς επιλέγουμε να το αποσιωπήσουμε. Ο Αμερικανός φιλόσοφος Jesse Glenn Gray, επικαλούμενος την προσωπική του εμπειρία στην διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου έγραψε: 'Ο μέγας Θεός του πολέμου Άρης προσπαθεί να μας τυφλώσει όταν εισερχόμαστε στο βασίλειό του, και όταν εξερχόμαστε μας δίνει γενναιόδωρα ένα κύπελλο με το ύδωρ της λησμονιάς (λήθη) για να δροσιστούμε'.

Ακόμα και το πεδίο της ψυχολογίας φαίνεται να είναι ελάχιστα προετοιμασμένο για να περιγράψει την ενοχή που προκαλείται από τον πόλεμο καθώς και τα συνακόλουθα ηθικά ζητήματα. Ο ψυχολόγος Peter Marin ομιλεί περί 'ανεπάρκειας' σχετικά με την σύγχρονη ψυχολογική ορολογία όσον αφορά τη σκιαγράφηση του μεγέθους και της πραγματικότητας του 'πόνου της ανθρώπινης συνειδήσεως'. Ως κοινωνία, λέει, έχουμε αποδειχθεί ανίκανοι να διαχειριστούμε τον ηθικό πόνο ή την ενοχή. Αντ' αυτού την αντιμετωπίζουμε ως νεύρωση ή παθολογία, 'κάτι από το οποίο πρέπει να αποδράσουμε παρά κάτι από το οποίο μπορούμε να διδαχθούμε', μία ασθένεια μάλλον παρά -όπως μπορεί να είναι για τους κτηνιάτρους-μία οφειλόμενη εάν όχι επώδυνη απάντηση στο παρελθόν'.

Ενώπιον μίας βαθύτερης κατανοήσεως της Καρδιάς του Σκότους

Στην διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου η πρωταρχική εμπειρία στην μάχη ονομαζόταν 'η θέα του ελέφαντα'. Στο σήμερα η ύπαρξη του είδους μας και ολάκερης της ζωής στον πλανήτη μας προφανώς εξαρτάται όχι μονάχα από την ικανότητά μας να βλέπουμε, τουναντίον να γνωρίζουμε και να διαχειριζόμαστε το θηρίο που ονομάζεται πόλεμος-και το θηρίο που ενυπάρχει στον καθένα από εμάς. Δεν υφίσταται κάποιο ζήτημα ζωτικής σημασίας για την έρευνα, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο θα προκαλούσε εντός μας αποστροφή. Επομένως η γνώση του πολέμου έχει εναποτεθεί στους στρατιώτες. Ωστόσο ο Πρώσος στρατιωτικός Carl von Clausewitz μας προειδοποίησε προ δύο αιώνων ότι 'είναι άσκοπο, και επιπλέον είναι εναντίον του ατομικού συμφέροντος, να απομακρυνθούμε από την εξέταση της υποθέσεως για τον λόγο ότι η φρίκη των στοιχείων της ενθουσιάζει την αποστροφή'.


Σημειώσεις:

No man's land: Κατά βάση στρατιωτικός όρος που αφορά κομμάτια γης που δεν είναι κατειλημμένα ή βρίσκονται υπό αμφισβήτηση μεταξύ των εμπόλεμων μερών που τα αφήνουν χωρίς απασχόληση λόγω φόβου ή αβεβαιότητος. Χαρακτηριστική η ομώνυμη ταινία που αναφέρεται στον πόλεμος της Βοσνίας.

Fight or flight: Ο όρος 'πάλη ή φυγή' ('μάχη ή πτήση' κατ' άλλους) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Walter Cannon, Αμερικανός φυσιολόγος, ο οποίος χρησιμοποίησε τον όρο για να περιγράψει τα ζώα που υποβλήθηκαν σε καταστάσεις όπου είτε αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν, είτε να προετοιμαστούν να πολεμήσουν για να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους από τον κίνδυνο. Μια τέτοια ανταπόκριση μπορεί επίσης να ονομάζεται υπερδιέγερση, ή μία απόκριση σε οξύ στρες. Πρόκειται για είναι μία απόκριση του οργανισμού στο στρες που χαρακτηρίζεται από έκρηξη της αδρεναλίνης, ταχυκαρδία και διεσταλμένες κόρες των ματιών.

Heart of darkness: Προφανής αναφορά στο έργο του Joseph Conrad 'Heart of darkness' (ελληνική μετάφραση 'Η καρδιά του σκότους', εκδόσεις 'Ερατώ', 2000), το οποίο πραγματεύεται εν προκειμένω τον απάνθρωπο παραλογισμό που κρύβεται πίσω από το πρόσχημα του εκπολιτισμού των αγρίων.

The Blind Men and the Elephant: Ο εν λόγω μύθος θεωρείται ότι προέρχεται από την Ινδία και έχει αποδοθεί στους Sufis, στους Jainists, Buddhists, ή στους Hindus, καθώς έχει χρησιμοποιηθεί από όλες εκείνες τις ομάδες. Ανά τους αιώνες, ο μύθος έχει καταλήξει να αναμεταδίδεται σε διάφορες εκδοχές, διαφοροποιημένες σε σχέση είτε με το πως περιγράφονται τα μέρη του σώματος του ελέφαντα, είτε στο πόσο βίαια γίνεται η σύγκρουση μεταξύ των τυφλών και είτε στο εάν και κατά ποσόν αυτή, στο τέλος επιλύεται.

Dave Grossman 'On Killing The Psychological Cost of Learning to Kill in War and Society', Back Bay Books, New York (2009), Section II, Chapter 8, pages 93-95.