Ανταποκρινόμενο στις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες παροχής υπηρεσιών ασφαλείας και σύμφωνα με τις ειδικότερες συνθήκες εργασίας τους, το αλεξίσφαιρο γιλέκο θα πρέπει εκτός από το να παρέχει προστασία από πιθανά πυρά πυροβόλων όπλων, να έχει και εργονομική σχεδίαση, υψηλή λειτουργικότητα, απόλυτη προσαρμογή στο σχήμα του σώματος και κατασκευή από κατάλληλα υλικά.
Καθ' όλη την ιστορική πορεία του ανθρώπου, αυτός χρησιμοποιούσε διάφορους τύπους υλικών ως θωράκιση προκειμένου να προστατεύεται από τραυματισμούς σε μάχες ή άλλες επικίνδυνες συνθήκες. Ο πρωτόγονος προστατευτικός ρουχισμός ήταν κατασκευασμένος από δέρμα ζώων. Καθώς ο πολιτισμός εξελίχθηκε, χρησιμοποιήθηκαν και άλλα υλικά, όπως ξύλο και μέταλλο. Σταδιακά το μέταλλο χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία των γνωστών πανοπλιών που φορούσαν οι ιππότες του μεσαίωνα. Μία από τις πρώτες καταγεγραμμένες περιπτώσεις εύκαμπτης πανοπλίας είχε χρησιμοποιηθεί τα μεσαιωνικά χρόνια από τους Ιάπωνες και βασικό υλικό κατασκευής της ήταν το μετάξι.
Ωστόσο, μετά την εμφάνιση των ραβδωτών πυροβόλων όπλων, αναγνωρίστηκε η ανάγκη δημιουργίας πιο αποτελεσματικών μέσων προστασίας. Η πρόοδος της τεχνολογίας επέτρεψε τη δημιουργία συνθετικών υφασμάτων χαμηλού βάρους, που μπορούν να συρραφτούν δημιουργώντας εύκαμπτες πλάκες και να αποτελέσουν μέρη μονάδων ένδυσης, έχοντας ικανότητα βαλλιστικής αντίστασης. Στις μέρες μας, για την κατασκευή αλεξίσφαιρων γιλέκων μεγάλη σημασία δίδεται τόσο στην αποτελεσματικότητα (συγκράτηση της βολίδας, απορρόφηση της ενέργειας πρόσκρουσης, προστασία του ατόμου από επικίνδυνο αμβλύ τραύμα) όσο και στην πρακτικότητα (βάρος, ευκαμψία, θερμική επιβάρυνση) για το χρήστη.
Η χρήση πυροβόλων όπλων κάθε είδους από άτομα που εμπλέκονται σε εγκληματική δραστηριότητα, δημιουργεί μια διαρκή απειλή στο προσωπικό παροχής υπηρεσιών ασφαλείας, ειδικότερα όταν σε αυτό ανατίθενται συγκεκριμένα καθήκοντα στο πλαίσιο των οποίων μπορεί να αποτελέσει στόχο ένοπλων κακοποιών, ακόμα και εάν το ίδιο δεν οπλοφορεί. Για το λόγο αυτό η τακτική χρήση αλεξίσφαιρου γιλέκου από το προσωπικό ασφαλείας, πέρα από υποχρέωση βάσει νόμου, αποτελεί μια συνήθεια που δείχνει επαγγελματισμό και επίγνωση του πιθανού κινδύνου, ενώ σε κρίσιμες καταστάσεις μπορεί να σώσει ζωές.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.2518/1997 (παρ.1, περ.θ.), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 του Ν.3707/2008, οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ασφαλείας υποχρεούνται να εφοδιάζουν το προσωπικό ασφαλείας με αλεξίσφαιρο γιλέκο, όταν σε αυτό ανατίθεται η επιτήρηση ή φύλαξη κινητών ή ακίνητων περιουσιακών αγαθών και εγκαταστάσεων και με αλεξίσφαιρο γιλέκο και προστατευτικό κράνος, όταν στο προσωπικό αυτό ανατίθεται η ασφαλής μεταφορά με ειδικά διασκευασμένα-τεθωρακισμένα οχήματα, χρημάτων, αξιών, αρχαιοτήτων, έργων τέχνης και πολύτιμων αντικειμένων. Παράλληλα, σύμφωνα με την παράγραφο 2, περίπτωση β του ιδίου ως άνω άρθρου, το προσωπικό ασφαλείας υποχρεούται να χρησιμοποιεί τα προστατευτικά μέσα που προβλέπονται, κατά την άσκηση των αντίστοιχων δραστηριοτήτων.
Πώς όμως λειτουργούν τα αλεξίσφαιρα γιλέκα και τι είδους προστασία προσφέρουν;
Όταν κάποιος πλήττεται από βολίδα, η έκταση του τραύματος που θα υποστεί εξαρτάται από το σημείο όπου η βολίδα χτύπησε το σώμα και από την τροχιά της βολίδας εντός ή διαμέσου του σώματος. Η βλάβη σε ζωτικά όργανα συνήθως είναι μοιραία. Γι' αυτό, πρωταρχικό και βασικότερο σκοπό της βαλλιστικής προστασίας αποτελεί η αποτροπή διάτρησης του ανθρώπινου κορμού από βολίδα. Ωστόσο, σκοπός είναι να αποτραπεί όχι μόνο η διάτρηση, αλλά και μια σοβαρή εσωτερική αιμορραγία ή ρήξη οργάνου από αμβλύ τραύμα.
Μια βολίδα πυροβόλου όπλου που προσκρούει σε αλεξίσφαιρο γιλέκο, εγκλωβίζεται σε έναν ιστό από πολύ ισχυρές ίνες, οι οποίες έχουν υφανθεί και συσσωματωθεί σε πολλαπλές στιβάδες. Οι ίνες αυτές απορροφούν και διαχέουν στο γιλέκο την ενέργεια πρόσκρουσης, προκαλώντας επιβράδυνση και εγκλωβισμό της βολίδας, ταυτόχρονα με την παραμόρφωση ή επιπεδοποίησή της. Έτσι η ενεργεία της βολής απορροφάται από κάθε διαδοχική στρώση υλικού μέσα στο γιλέκο, μέχρι η βολίδα να ακινητοποιηθεί. Επειδή οι ίνες αλληλεπιδρούν σε κάθε στρώση ξεχωριστά, αλλά και οι στρώσεις υλικού αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στην αντιβαλλιστική πλάκα, μια μεγάλη επιφάνεια του μέσου εμπλέκεται στην πρόληψη της διάτρησης του γιλέκου από τη βολίδα. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας βοηθάει επίσης στην απορρόφηση των δυνάμεων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν επικίνδυνο αμβλύ τραύμα.
Τα αλεξίσφαιρα γιλέκα, παρόλο που εκ κατασκευής αποσκοπούν στην προστασία από επιθέσεις πραγματοποιούμενες με πυροβόλα όπλα, μπορούν να αποτρέψουν σοβαρούς και πιθανώς θανάσιμους τραυματισμούς σε τροχαία ατυχήματα (με αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες), να προστατεύσουν από φυσικές επιθέσεις με αμβλέα όργανα - και σε περιορισμένο βαθμό από μαχαίρια. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο εξωτερικός φορέας, χωρίς τις πλάκες βαλλιστικής προστασίας δεν προσφέρει καμία ειδική προστασία από ένοπλες επιθέσεις.
Κάθε χρήστης αλεξίσφαιρου γιλέκου θα πρέπει να κατανοεί την προστασία που αυτό του παρέχει, καθώς και τους περιορισμούς της. Στόχος των κατασκευαστών αλεξίσφαιρων γιλέκων είναι η σχεδίαση της ελαφρύτερης κατά το δυνατό μονάδας η οποία επιτυγχάνει επιθυμητό επίπεδο προστασίας, ενώ ταυτόχρονα παρέχει άνεση και ελευθερία κινήσεων. Από πλήθος κατασκευαστών διατίθενται προστατευτικά μέσα διαφορετικής κατασκευής και σύνθεσης, όπου το καθένα από αυτά έχει μοναδικές ιδιότητες προστασίας από πλήγμα βολίδας ή επίθεση με αιχμηρό αντικείμενο. Παρόλο που η απόλυτη προστασία σε κάθε περίσταση είναι ανέφικτη, η συστηματική χρήση του κατάλληλου αλεξίσφαιρου γιλέκου μειώνει την πιθανότητα θανάσιμου τραυματισμού. Το βάρος και ο όγκος του προστατευτικού μέσου είναι ανάλογα με το βαθμό προστασίας που θα προσφέρει.
Με την υπ' αριθ. 1016/109/151-α΄Κ.Υ.Α. (Φ.Ε.Κ. 2039/22-9-2009) καθορίστηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές των προστατευτικών μέσων του προσωπικού ασφαλείας των Ιδιωτικών Επιχειρήσεων Παροχής Υπηρεσιών Ασφαλείας (Ι.Ε.Π.Υ.Α.). Στο άρθρο 1 της ανωτέρω Κ.Υ.Α. επισημαίνεται η υποχρέωση εφοδιασμού και χρήσης των προβλεπόμενων προστατευτικών μέσων, ενώ το άρθρο 2 της ιδίας καθορίζει τον τύπο, τα χαρακτηριστικά και τις προδιαγραφές των αλεξίσφαιρων γιλέκων.
Τα επίπεδα προστασίας των αλεξίσφαιρων γιλέκων καθορίζονται από διεθνή πρότυπα, ανάλογα με το σκοπό της χρήσης. Τα αλεξίσφαιρα γιλέκα που έχουν καθιερωθεί για χρήση από το προσωπικό ασφαλείας, θα πρέπει να παρέχουν επίπεδο προστασίας τουλάχιστον ΙΙΙΑ, σύμφωνα με το πρότυπο Ballistic Resistance of Body Armor NIJ Standard-0101.06/2008 (Πρότυπο για τη Βαλλιστική Αντίσταση των Προστατευτικών Μέσων/ Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων και Τεχνολογίας/ Γραφείο Προτύπων Υπηρεσιών Ασφαλείας/ Εθνικό Ινστιτούτο Δικαιοσύνης/ Η.Π.Α.) - Πίνακας 1.
Ωστόσο, μετά την εμφάνιση των ραβδωτών πυροβόλων όπλων, αναγνωρίστηκε η ανάγκη δημιουργίας πιο αποτελεσματικών μέσων προστασίας. Η πρόοδος της τεχνολογίας επέτρεψε τη δημιουργία συνθετικών υφασμάτων χαμηλού βάρους, που μπορούν να συρραφτούν δημιουργώντας εύκαμπτες πλάκες και να αποτελέσουν μέρη μονάδων ένδυσης, έχοντας ικανότητα βαλλιστικής αντίστασης. Στις μέρες μας, για την κατασκευή αλεξίσφαιρων γιλέκων μεγάλη σημασία δίδεται τόσο στην αποτελεσματικότητα (συγκράτηση της βολίδας, απορρόφηση της ενέργειας πρόσκρουσης, προστασία του ατόμου από επικίνδυνο αμβλύ τραύμα) όσο και στην πρακτικότητα (βάρος, ευκαμψία, θερμική επιβάρυνση) για το χρήστη.
Η χρήση πυροβόλων όπλων κάθε είδους από άτομα που εμπλέκονται σε εγκληματική δραστηριότητα, δημιουργεί μια διαρκή απειλή στο προσωπικό παροχής υπηρεσιών ασφαλείας, ειδικότερα όταν σε αυτό ανατίθενται συγκεκριμένα καθήκοντα στο πλαίσιο των οποίων μπορεί να αποτελέσει στόχο ένοπλων κακοποιών, ακόμα και εάν το ίδιο δεν οπλοφορεί. Για το λόγο αυτό η τακτική χρήση αλεξίσφαιρου γιλέκου από το προσωπικό ασφαλείας, πέρα από υποχρέωση βάσει νόμου, αποτελεί μια συνήθεια που δείχνει επαγγελματισμό και επίγνωση του πιθανού κινδύνου, ενώ σε κρίσιμες καταστάσεις μπορεί να σώσει ζωές.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.2518/1997 (παρ.1, περ.θ.), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 του Ν.3707/2008, οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ασφαλείας υποχρεούνται να εφοδιάζουν το προσωπικό ασφαλείας με αλεξίσφαιρο γιλέκο, όταν σε αυτό ανατίθεται η επιτήρηση ή φύλαξη κινητών ή ακίνητων περιουσιακών αγαθών και εγκαταστάσεων και με αλεξίσφαιρο γιλέκο και προστατευτικό κράνος, όταν στο προσωπικό αυτό ανατίθεται η ασφαλής μεταφορά με ειδικά διασκευασμένα-τεθωρακισμένα οχήματα, χρημάτων, αξιών, αρχαιοτήτων, έργων τέχνης και πολύτιμων αντικειμένων. Παράλληλα, σύμφωνα με την παράγραφο 2, περίπτωση β του ιδίου ως άνω άρθρου, το προσωπικό ασφαλείας υποχρεούται να χρησιμοποιεί τα προστατευτικά μέσα που προβλέπονται, κατά την άσκηση των αντίστοιχων δραστηριοτήτων.
Πώς όμως λειτουργούν τα αλεξίσφαιρα γιλέκα και τι είδους προστασία προσφέρουν;
Όταν κάποιος πλήττεται από βολίδα, η έκταση του τραύματος που θα υποστεί εξαρτάται από το σημείο όπου η βολίδα χτύπησε το σώμα και από την τροχιά της βολίδας εντός ή διαμέσου του σώματος. Η βλάβη σε ζωτικά όργανα συνήθως είναι μοιραία. Γι' αυτό, πρωταρχικό και βασικότερο σκοπό της βαλλιστικής προστασίας αποτελεί η αποτροπή διάτρησης του ανθρώπινου κορμού από βολίδα. Ωστόσο, σκοπός είναι να αποτραπεί όχι μόνο η διάτρηση, αλλά και μια σοβαρή εσωτερική αιμορραγία ή ρήξη οργάνου από αμβλύ τραύμα.
Μια βολίδα πυροβόλου όπλου που προσκρούει σε αλεξίσφαιρο γιλέκο, εγκλωβίζεται σε έναν ιστό από πολύ ισχυρές ίνες, οι οποίες έχουν υφανθεί και συσσωματωθεί σε πολλαπλές στιβάδες. Οι ίνες αυτές απορροφούν και διαχέουν στο γιλέκο την ενέργεια πρόσκρουσης, προκαλώντας επιβράδυνση και εγκλωβισμό της βολίδας, ταυτόχρονα με την παραμόρφωση ή επιπεδοποίησή της. Έτσι η ενεργεία της βολής απορροφάται από κάθε διαδοχική στρώση υλικού μέσα στο γιλέκο, μέχρι η βολίδα να ακινητοποιηθεί. Επειδή οι ίνες αλληλεπιδρούν σε κάθε στρώση ξεχωριστά, αλλά και οι στρώσεις υλικού αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στην αντιβαλλιστική πλάκα, μια μεγάλη επιφάνεια του μέσου εμπλέκεται στην πρόληψη της διάτρησης του γιλέκου από τη βολίδα. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας βοηθάει επίσης στην απορρόφηση των δυνάμεων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν επικίνδυνο αμβλύ τραύμα.
Τα αλεξίσφαιρα γιλέκα, παρόλο που εκ κατασκευής αποσκοπούν στην προστασία από επιθέσεις πραγματοποιούμενες με πυροβόλα όπλα, μπορούν να αποτρέψουν σοβαρούς και πιθανώς θανάσιμους τραυματισμούς σε τροχαία ατυχήματα (με αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες), να προστατεύσουν από φυσικές επιθέσεις με αμβλέα όργανα - και σε περιορισμένο βαθμό από μαχαίρια. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο εξωτερικός φορέας, χωρίς τις πλάκες βαλλιστικής προστασίας δεν προσφέρει καμία ειδική προστασία από ένοπλες επιθέσεις.
Κάθε χρήστης αλεξίσφαιρου γιλέκου θα πρέπει να κατανοεί την προστασία που αυτό του παρέχει, καθώς και τους περιορισμούς της. Στόχος των κατασκευαστών αλεξίσφαιρων γιλέκων είναι η σχεδίαση της ελαφρύτερης κατά το δυνατό μονάδας η οποία επιτυγχάνει επιθυμητό επίπεδο προστασίας, ενώ ταυτόχρονα παρέχει άνεση και ελευθερία κινήσεων. Από πλήθος κατασκευαστών διατίθενται προστατευτικά μέσα διαφορετικής κατασκευής και σύνθεσης, όπου το καθένα από αυτά έχει μοναδικές ιδιότητες προστασίας από πλήγμα βολίδας ή επίθεση με αιχμηρό αντικείμενο. Παρόλο που η απόλυτη προστασία σε κάθε περίσταση είναι ανέφικτη, η συστηματική χρήση του κατάλληλου αλεξίσφαιρου γιλέκου μειώνει την πιθανότητα θανάσιμου τραυματισμού. Το βάρος και ο όγκος του προστατευτικού μέσου είναι ανάλογα με το βαθμό προστασίας που θα προσφέρει.
Με την υπ' αριθ. 1016/109/151-α΄Κ.Υ.Α. (Φ.Ε.Κ. 2039/22-9-2009) καθορίστηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές των προστατευτικών μέσων του προσωπικού ασφαλείας των Ιδιωτικών Επιχειρήσεων Παροχής Υπηρεσιών Ασφαλείας (Ι.Ε.Π.Υ.Α.). Στο άρθρο 1 της ανωτέρω Κ.Υ.Α. επισημαίνεται η υποχρέωση εφοδιασμού και χρήσης των προβλεπόμενων προστατευτικών μέσων, ενώ το άρθρο 2 της ιδίας καθορίζει τον τύπο, τα χαρακτηριστικά και τις προδιαγραφές των αλεξίσφαιρων γιλέκων.
Τα επίπεδα προστασίας των αλεξίσφαιρων γιλέκων καθορίζονται από διεθνή πρότυπα, ανάλογα με το σκοπό της χρήσης. Τα αλεξίσφαιρα γιλέκα που έχουν καθιερωθεί για χρήση από το προσωπικό ασφαλείας, θα πρέπει να παρέχουν επίπεδο προστασίας τουλάχιστον ΙΙΙΑ, σύμφωνα με το πρότυπο Ballistic Resistance of Body Armor NIJ Standard-0101.06/2008 (Πρότυπο για τη Βαλλιστική Αντίσταση των Προστατευτικών Μέσων/ Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων και Τεχνολογίας/ Γραφείο Προτύπων Υπηρεσιών Ασφαλείας/ Εθνικό Ινστιτούτο Δικαιοσύνης/ Η.Π.Α.) - Πίνακας 1.
Επίπεδο προστασίας κατάNIJ
|
Διαμέτρημα πυροβόλου όπλου
|
Τύπος Πυρομαχικών
|
Ταχύτητα
(ft./sec) |
Μάζα βολίδας (g)
| |
III-A
|  .38 Special |
RN / SC
|  |
850
|
10.2g
|
 9 mm |
FMJ / RN / SC
|  |
1400
|
8.0g
| |
 .357 Magnum |
FMJ / CB / SC
|  |
1395
|
10.2g
| |
 .44 Magnum |
FMJ / FN / SC
|  |
1400
|
15.55g
| |
 12 Gauge Shotgun |
SC
|  |
1575
|
1 1/8 oz.
| |
III |  7.62x33mm/.30 Carbine |
FMJ / RN /SC
|  |
1970
|
7.1g
|
 5.56x45mm (.223) |
FMJ / PB / SCP1
|  |
3070
|
4.1g
| |
 7.62x39mm |
FMJ / PB / SC
|  |
2300
|
8g
| |
 7.62x51mm NATO (.308) |
FMJ / PB / SC
|  |
2800
|
9.7g
| |
 7.62x54mm |
FMJ / PB / SC
|  |
2800
|
9.7g
| |
 7.62x63mm (.30-06) |
30.06 RN / SC
|  |
2500
|
14g
| |
IV
|  7.62x63mm (.30-06) |
FMJ / PB / AP
|  |
2900
|
10.8g
|
| Συντομογραφίες: AP = Armor Piercing (Διατρητικές), CB = Coned Bullet, FMJ = Full Metal (Copper) Jacket, FN = Flat Nose, PB = Pointed Bullet, RN = Round Nose, SC = Soft Core (Lead) | |||||
Παραδείγματα άλλων κοινώς αποδεκτών προτύπων είναι το Ευρωπαϊκό prEn ISO 14876-2, το Βρετανικό HOSDB (UK Home Office Scientific Development Branch), το Γερμανικό German Police TR-Technische Richtlinie και το πρότυπο του εργαστηρίου Underwriters Laboratory (UL 752 Ballistic Standard).
Ο σκοπός ύπαρξης των προτύπων είναι να προσδιορίζουν τις ελάχιστες απαιτήσεις επιδόσεων και τις τυποποιημένες μεθόδους δοκιμής της βαλλιστικής αντοχής των προστατευτικών μέσων, ιδίως των αλεξίσφαιρων γιλέκων που προορίζονται για την προστασία του ανθρώπινου κορμού από βολές πυροβόλων όπλων. Επομένως, τα συγκεκριμένα πρότυπα δεν αφορούν στην προστασία από μαχαίρια ή άλλα αιχμηρά εργαλεία, τα οποία αποτελούν διαφορετικού τύπου απειλή και για τα οποία υπάρχουν άλλα πρότυπα διαφορετικών απαιτήσεων (π.χ. NIJ Standard-0115.00, Stab Resistance of Personal Body Armor). Διευκρινίζεται ότι πιθανή ύπαρξη πιστοποίησης τύπου ISO σχετίζεται με την ποιότητα της κατασκευαστικής διαδικασίας κατά την παραγωγή και όχι με το επίπεδο βαλλιστικής προστασίας.
Ο τύπος NIJ-ΙΙΙΑ παρέχει το μέγιστο επίπεδο προστασίας που διατίθεται σε εύκαμπτα αλεξίσφαιρα γιλέκα. Συνεπώς, ο τύπος αυτός είναι κατάλληλος για καθημερινά καθήκοντα παροχής υπηρεσιών ασφαλείας - στις περισσότερες περιπτώσεις - και γι' αυτόν το λόγο αποτελεί το ελάχιστο απαιτούμενο επίπεδο προστασίας σύμφωνα και με τα ισχύοντα στη χώρα μας. Οι τύποι NIJ-ΙΙΙ και NIJ-ΙV, οι οποίοι παρέχουν προστασία από βολές πολεμικών τυφεκίων μεγάλης ισχύος, χρησιμοποιούνται μόνο σε επιχειρησιακές καταστάσεις όπου η υφιστάμενη απειλή δικαιολογεί τέτοιου τύπου προστασία. Τα προστατευτικά μέσα που προορίζονται για την προστασία από πολεμικά τυφέκια είναι κατασκευασμένα δύσκαμπτα ή άκαμπτα, συσσωματώνοντας συνήθως σκληρά υλικά, κεραμικά ή μεταλλικά.
Τα αλεξίσφαιρα γιλέκα συνοδεύονται από γραπτή εγγύηση του κατασκευαστή, καλύπτοντας κάποια χρόνια από την ημερομηνία κατασκευής, για την καλή ποιότητα σε χρήση του αντιβαλλιστικού υλικού και του φορέα ξεχωριστά (1016/109/151-α΄ Κ.Υ.Α. άρθρο 2, παρ. 3). Ωστόσο, για τη διάρκεια ζωής του αλεξίσφαιρου γιλέκου μεγάλη σημασία έχει η συντήρηση αυτού. Οι περισσότεροι κατασκευαστές προτείνουν ότι το αντιβαλλιστικό υλικό δεν θα πρέπει ποτέ να βυθίζεται στο νερό. Επίσης δεν θα πρέπει ποτέ να μπαίνει σε πλυντήριο, διότι μπορεί να επηρεαστεί η απόδοσή του. Η υπεριώδης ακτινοβολία έχει επίσης παρατηρηθεί ότι προκαλεί αλλοίωση ορισμένων τύπων αντιβαλλιστικού υφάσματος, ενώ η μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο μπορεί επίσης να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα. Γι' αυτό, το αντιβαλλιστικό υλικό θα πρέπει να περιβάλλεται από στεγανό αδιάβροχο φάκελο που το προστατεύει από την υγρασία και την ακτινοβολία UV. Κάθε αλεξίσφαιρο γιλέκο διατιθέμενο στην ελληνική αγορά, συνοδεύεται υποχρεωτικά από εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης στην ελληνική γλώσσα. Επισημάνσεις χρήσης και συντήρησης αναγράφονται και στον φορέα αλλά και στο αντιβαλλιστικό υλικό (θήκη στεγανοποίησης), εφόσον αυτό είναι αφαιρούμενο.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του Ν.2518/1997 (παρ.1, περ.δ.), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 του Ν.3707/2008, εάν ΙΕΠΥΑ ή προσωπικό ασφαλείας παραβαίνει τις υποχρεώσεις εφοδιασμού ή χρήσης επιβαλλόμενου προστατευτικού εξοπλισμού, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι τριών (3) ετών και χρηματική ποινή - εφόσον δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη. Στο άρθρο 9 του Ν.2518/1997 (παρ.2 & 4), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 του Ν.3707/2008, προβλέπονται ταυτόχρονα και διοικητικές κυρώσεις για όποιον παραβαίνει τις ανωτέρω υποχρεώσεις.
Συνεπώς, οι εργαζόμενοι ως προσωπικό ασφαλείας με συγκεκριμένα καθήκοντα θα πρέπει να φέρουν αλεξίσφαιρο γιλέκο, τόσο επειδή αυτό αποτελεί υποχρέωσή τους βάσει νόμου, αλλά και επειδή τα προστατευτικά μέσα υπό κρίσιμες συνθήκες μπορούν να τους σώσουν τη ζωή. Επειδή η σωστή συντήρηση και οι συνθήκες χρήσης των αλεξίσφαιρων γιλέκων επηρεάζουν την αντοχή και αποτελεσματικότητά τους, μεγάλη σημασία θα πρέπει να αποδίδεται στη χρήση και συντήρηση του προστατευτικού μέσου, τόσο όταν φοριέται, όσο και κατά την αποθήκευση, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Τέλος, σε ό,τι αφορά στη σχεδίαση και στην κατασκευή αλεξίσφαιρων γιλέκων, υπάρχει μια διαρκής εξέλιξη στον τομέα της άνεσης, με χρήση νέων υλικών. Η ανάπτυξη νέων ινών υψηλής απόδοσης υπόσχεται τη σταδιακή μείωση του βάρους και του όγκου των αντιβαλλιστικών υλικών και την αύξηση της άνεσης και της χρηστικότητας, ταυτόχρονα με τη βελτίωση της αντοχής σε πλήγμα από πυροβόλα όπλα και πυρομαχικά, διαρκώς εξελισσόμενα.
Ο σκοπός ύπαρξης των προτύπων είναι να προσδιορίζουν τις ελάχιστες απαιτήσεις επιδόσεων και τις τυποποιημένες μεθόδους δοκιμής της βαλλιστικής αντοχής των προστατευτικών μέσων, ιδίως των αλεξίσφαιρων γιλέκων που προορίζονται για την προστασία του ανθρώπινου κορμού από βολές πυροβόλων όπλων. Επομένως, τα συγκεκριμένα πρότυπα δεν αφορούν στην προστασία από μαχαίρια ή άλλα αιχμηρά εργαλεία, τα οποία αποτελούν διαφορετικού τύπου απειλή και για τα οποία υπάρχουν άλλα πρότυπα διαφορετικών απαιτήσεων (π.χ. NIJ Standard-0115.00, Stab Resistance of Personal Body Armor). Διευκρινίζεται ότι πιθανή ύπαρξη πιστοποίησης τύπου ISO σχετίζεται με την ποιότητα της κατασκευαστικής διαδικασίας κατά την παραγωγή και όχι με το επίπεδο βαλλιστικής προστασίας.
Ο τύπος NIJ-ΙΙΙΑ παρέχει το μέγιστο επίπεδο προστασίας που διατίθεται σε εύκαμπτα αλεξίσφαιρα γιλέκα. Συνεπώς, ο τύπος αυτός είναι κατάλληλος για καθημερινά καθήκοντα παροχής υπηρεσιών ασφαλείας - στις περισσότερες περιπτώσεις - και γι' αυτόν το λόγο αποτελεί το ελάχιστο απαιτούμενο επίπεδο προστασίας σύμφωνα και με τα ισχύοντα στη χώρα μας. Οι τύποι NIJ-ΙΙΙ και NIJ-ΙV, οι οποίοι παρέχουν προστασία από βολές πολεμικών τυφεκίων μεγάλης ισχύος, χρησιμοποιούνται μόνο σε επιχειρησιακές καταστάσεις όπου η υφιστάμενη απειλή δικαιολογεί τέτοιου τύπου προστασία. Τα προστατευτικά μέσα που προορίζονται για την προστασία από πολεμικά τυφέκια είναι κατασκευασμένα δύσκαμπτα ή άκαμπτα, συσσωματώνοντας συνήθως σκληρά υλικά, κεραμικά ή μεταλλικά.
Τα αλεξίσφαιρα γιλέκα συνοδεύονται από γραπτή εγγύηση του κατασκευαστή, καλύπτοντας κάποια χρόνια από την ημερομηνία κατασκευής, για την καλή ποιότητα σε χρήση του αντιβαλλιστικού υλικού και του φορέα ξεχωριστά (1016/109/151-α΄ Κ.Υ.Α. άρθρο 2, παρ. 3). Ωστόσο, για τη διάρκεια ζωής του αλεξίσφαιρου γιλέκου μεγάλη σημασία έχει η συντήρηση αυτού. Οι περισσότεροι κατασκευαστές προτείνουν ότι το αντιβαλλιστικό υλικό δεν θα πρέπει ποτέ να βυθίζεται στο νερό. Επίσης δεν θα πρέπει ποτέ να μπαίνει σε πλυντήριο, διότι μπορεί να επηρεαστεί η απόδοσή του. Η υπεριώδης ακτινοβολία έχει επίσης παρατηρηθεί ότι προκαλεί αλλοίωση ορισμένων τύπων αντιβαλλιστικού υφάσματος, ενώ η μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο μπορεί επίσης να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα. Γι' αυτό, το αντιβαλλιστικό υλικό θα πρέπει να περιβάλλεται από στεγανό αδιάβροχο φάκελο που το προστατεύει από την υγρασία και την ακτινοβολία UV. Κάθε αλεξίσφαιρο γιλέκο διατιθέμενο στην ελληνική αγορά, συνοδεύεται υποχρεωτικά από εγχειρίδιο χρήσης και συντήρησης στην ελληνική γλώσσα. Επισημάνσεις χρήσης και συντήρησης αναγράφονται και στον φορέα αλλά και στο αντιβαλλιστικό υλικό (θήκη στεγανοποίησης), εφόσον αυτό είναι αφαιρούμενο.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8 του Ν.2518/1997 (παρ.1, περ.δ.), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 του Ν.3707/2008, εάν ΙΕΠΥΑ ή προσωπικό ασφαλείας παραβαίνει τις υποχρεώσεις εφοδιασμού ή χρήσης επιβαλλόμενου προστατευτικού εξοπλισμού, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι τριών (3) ετών και χρηματική ποινή - εφόσον δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη. Στο άρθρο 9 του Ν.2518/1997 (παρ.2 & 4), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 του Ν.3707/2008, προβλέπονται ταυτόχρονα και διοικητικές κυρώσεις για όποιον παραβαίνει τις ανωτέρω υποχρεώσεις.
Συνεπώς, οι εργαζόμενοι ως προσωπικό ασφαλείας με συγκεκριμένα καθήκοντα θα πρέπει να φέρουν αλεξίσφαιρο γιλέκο, τόσο επειδή αυτό αποτελεί υποχρέωσή τους βάσει νόμου, αλλά και επειδή τα προστατευτικά μέσα υπό κρίσιμες συνθήκες μπορούν να τους σώσουν τη ζωή. Επειδή η σωστή συντήρηση και οι συνθήκες χρήσης των αλεξίσφαιρων γιλέκων επηρεάζουν την αντοχή και αποτελεσματικότητά τους, μεγάλη σημασία θα πρέπει να αποδίδεται στη χρήση και συντήρηση του προστατευτικού μέσου, τόσο όταν φοριέται, όσο και κατά την αποθήκευση, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Τέλος, σε ό,τι αφορά στη σχεδίαση και στην κατασκευή αλεξίσφαιρων γιλέκων, υπάρχει μια διαρκής εξέλιξη στον τομέα της άνεσης, με χρήση νέων υλικών. Η ανάπτυξη νέων ινών υψηλής απόδοσης υπόσχεται τη σταδιακή μείωση του βάρους και του όγκου των αντιβαλλιστικών υλικών και την αύξηση της άνεσης και της χρηστικότητας, ταυτόχρονα με τη βελτίωση της αντοχής σε πλήγμα από πυροβόλα όπλα και πυρομαχικά, διαρκώς εξελισσόμενα.
ΔΕΛΛΗΣ Αναστάσιος
Ανώτερος Αξ/κος ΕΛ.ΑΣ. - Εγκληματολόγος
Δικαστικός Πραγματογνώμονας Βαλλιστικής και Χρήσης Όπλων
Πιστοποιημένος Εκπαιδευτής σε θέματα Ασφάλειας
Ανώτερος Αξ/κος ΕΛ.ΑΣ. - Εγκληματολόγος
Δικαστικός Πραγματογνώμονας Βαλλιστικής και Χρήσης Όπλων
Πιστοποιημένος Εκπαιδευτής σε θέματα Ασφάλειας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου