'Η θρησκευτική ευλάβεια των μοντέρνων τρομοκρατών'.

Το παρακάτω κείμενο είναι ο πρόλογος από το πρωτότυπο στα ιταλικά ''Alessandro Orsini, 'Anatomia delle Brigate rosse: Le radici ideologiche del terrorismo rivoluzionario'' (2009), εκδ. Rubbettino Editore και αγγλικής μετάφρασης ''Alessandro Orsini, 'Anatomy of the Red Brigades: The Religious Mind-set of Modern Terrorists'' (2011), Cornell University Press. Παραλείψαμε σκοπίμως τις παραπομπές του ξενόγλωσσου κειμένου, διότι κρίναμε ότι ο αναγνώστης θα επιβαρύνονταν με πολύπλοκες λεπτομέρειες και εντάξαμε επιλεκτικώς τις σημειώσεις στο σώμα του κειμένου, ώστε να ανατρέξει σε ελληνικές πηγές για περισσότερα. Ακολουθεί το κείμενο. 

Φαντάζει τρομακτικό ότι ο φθόνος, η δυσαρέσκεια, και το μίσος μπορούν να έχουν αποφασιστική επίδραση στην πορεία της ιστορίας. Μία ορθολογική άποψη για την πολιτική, βάσει της οποίας οι αποφάσεις των 'πρωταγωνιστών' εδράζονται πάνω σε έναν υπολογισμό κόστους-ωφέλειας, θεωρείται πιο ψύχραιμη (*Περισσότερα στο James Coleman, 'Foundations of Social Theory', Cambridge: Harvard University Press', 1990. 

Στο βιβλίο αυτό θα εξιστορήσω ό,τι αφορά το πάθος που μετατράπηκε σε πολιτικό κίνημα και έθεσε μία ολόκληρη χώρα σε κατάσταση πολιορκίας για περίπου είκοσι χρόνια, εξωθώντας την στα όρια ενός εμφύλιου πολέμου (*Περισσότερα στο Luigi Manconi 'Terroristi Italiani. Le Brigate Rosse e la guerra totale, 1970-2008', Milano, Rizzoli, 2008). Δεν ομιλούμε περί ενός στρατού, τουναντίον για μία χούφτα άνδρες και γυναίκες που παρακινήθηκαν από έναν ιδεολογικό φανατισμό. Η ιστορία των 'Ερυθρών Ταξιαρχιών' και της δολοφονικής μανίας τους είναι συνώνυμα της ιστορίας μίας κοινωνικοψυχολογικής διαδικασίας που απεκδύεται το θύμα της ανθρωπότητας. Θα ονομάσω αυτή την διαδικασία ως 'παιδαγωγική της μισαλλοδοξίας'. 

Το άμεσο αντικείμενο των παιδαγωγικών θεωριών, όπως μας δίδαξε ο κοινωνιολόγος Émile Durkheim, είναι να καθοδηγήσουμε την συμπεριφορά. Τέτοιες θεωρίες δεν δικαιώνονται βάσει της δράσεως, τουναντίον στρώνουν το έδαφος για αυτήν (*Περισσότερα στο 'Ηθική και εκπαίδευση' του Emile Durkheim). Η παιδαγωγική της μισαλλοδοξίας βρίσκει την αιτιολόγησή της (το 'raison d’être' της) μέσω της δράσεως · αυτή καθαυτή ως εργαλείο κοινωνικού μετασχηματισμού. Προτού καθείς δολοφονηθεί, ο εχθρός υποβιβάζεται πρώτα σε υποανθρώπινο είδος. Για τον τρομοκράτη των 'Ερυθρών Ταξιαρχιών', ο οποίος έχει ολοκληρώσει τυπικά την εκπαιδευτική ατραπός του/της, ο εχθρός είναι απλά ένα γουρούνι το οποίο προκαλεί μία 'άνευ όρων σιχαμάρα'. Οπόταν ο εχθρός ανυψώνεται σε ένα 'βρωμογούρουνο', η ζωή του έχει απολέσει οιασδήποτε αξίας. Η πολιτική εξόντωση στις ακροαριστερές τρομοκρατικές γκρούπες είναι πάνω από όλα αφηγηματική, μονομερής εκδοχή των γεγονότων χωρίς διασταύρωση · όπου ο κόσμος είναι ένας βούρκος (*Περισσότερα στο Β.Ι.Λένιν 'Τί να κάνουμε') , βυθισμένος 'στο σκοτάδι της πολιτικής δουλείας'. Και για αυτή την κατάσταση ευθύνονται ορισμένοι άνθρωποι. Η δολοφονία τους αποτελεί απλά μία 'πράξη απονομής δικαιοσύνης' · μία χειρονομία αγάπης στο όνομα της ανθρωπότητος που προσμένει μία 'αποκαλυπτική παλιγεννεσία' (*Περισσότερα στο Eric John Hobsbawm 'Η Εποχή των άκρων'). 

Ο εχθρός ισοδυναμεί με 'τέρας'.

Εν συντομία, αυτή είναι η θέση που προτίθεμαι να επεξηγήσω και να τεκμηριώσω διαμέσου της ιστορίας των 'Ερυθρών Ταξιαρχιών'. 

Για ποιον λόγο οι μπριγκαντιστές (ενν. 'Τα μέλη των Ταξιαρχιών', εκ του 'brigade') θεωρούν ότι είναι εντεταλμένοι να γονατίσουν τον εχθρό; Με ποιον τρόπο επενεργούν η δυναμική της ομάδας και η διανοητική προεργασία λειτουργούν, ώστε να προετοιμάσουν και να δικαιολογήσουν την αιματοχυσία; Ποιοί παράγοντες τους προσφέρουν την δύναμη και την ψυχολογική υποστήριξη, ώστε να ζήσουν εν πολέμω με το περιβάλλον τους; Προκειμένου να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, θα επιχειρήσουμε να δούμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια των επαγγελματιών επαναστατών. Πρέπει να ανακατασκευάσουμε το διανοητικό σύμπαν των 'Ερυθρών Ταξιαρχιών', εντός του οποίου 'η πολιτική είναι αξεχώριστη από την χρήση βίας' και εδράζεται στην 'άρνηση της πραγματικότητος'. Οι Renato Curcio, Alberto Franceschini, Margherita Cagol, Mario Moretti, Mario Galesi, και Nadia Desdemona Lioce, μερικά από τα πλέον ηχηρά ονόματα στις τάξεις των 'Ερυθρών Ταξιαρχιών', αποτελούν το ένα και αυτό μίας κοινής ιστορικής διαδρομής: Της ιστορίας του επαναστατικού γνωστικισμού και της παιδαγωγικής της μισαλλοδοξίας-της παιδαγωγικής διαδικασίας που μετατρέπει τον ρέμπελ σε έναν επαγγελματία επαναστάτη.

Ορισμένες σημειώσεις στο φαινόμενο του επαναστατικού γνωστικισμού θεωρούνται απαραίτητες προκειμένου ο αναγνώστης να κατανοήσει το ερμηνευτικό κλειδί που χρησιμοποιήθηκε σε αυτό το βιβλίο. 

Με κυριολεκτική έννοια, 'gnosis' (εκ του ελληνικού ρήματος που σημαίνει 'γνωρίζω') είναι η υπέρτατη γνώση, στην οποία μονάχα λίγοι έχουν πρόσβαση (οι εκλεκτοί). Από την άποψη της κοινωνιολογικής κατηγορίας, η γνώσις είναι μία προσέγγιση στα μείζονα ζητήματα που άπτονται της ανθρώπινης υπάρξεως. Η γνωστική νοοτροπία διακρίνεται για ορισμένα επαναλαμβανόμενα θέματα. Θα εστιαστώ σε τρία εξ αυτών: Στην προσμονή του τέλους (ενν. θανάτου), την ριζοσπαστική καταστροφολογία, και την εμμονή με την καθαρότητα.

Το γνωστικό πρότυπο μπορεί να συνοψισθεί ως εξής: Ο κόσμος είναι βυθισμένος στον πόνο και την αμαρτία · βρίθει από 'μολυσματικές' παρουσίες που απειλούν την καθαρότητα των εκλεκτών · η συντέλεια είναι κοντά, οπόταν οι κακοί θα τιμωρηθούν για τις κακές πράξεις τους. Η γνωστική επανάσταση αποτελεί μία πολιτική πρακτική που επιδιώκει έναν 'απόλυτα τέλειο κόσμο'. 'Οραματίστηκα ένα μέλλον στο οποίο κάθε σφάλμα θα είχε διορθωθεί, οποιαδήποτε ανισότητα θα είχε καταργηθεί, οποιαδήποτε αδικία θα είχε αποκατασταθεί...Αυτό το όραμα δικαιώνει τα μέσα που χρησιμοποιήσαμε για τον σκοπό', μας εξηγεί η μπριγκαντίστρια Anna Laura Braghetti. 

Τυπικό της νοοτροπίας των 'Ερυθρών Ταξιαρχιών' είναι η αποκαλυπτική θεώρηση της ιστορίας. Η 'αναζήτηση του απόλυτου ερμηνεύεται ώστε η πολιτική αποτελεί ένα θρησκευτικό ζήτημα και η επανάσταση ως η κοσμική μορφή του μυστικού. Στα γραπτά τους, η επανάσταση αποτελεί 'μία άμεση ιδέα για την ριζοσπαστική αλλαγή, της εκ θεμελίων ανατροπή' που θα απελευθερώσει τους ανθρώπους από οιαδήποτε κακουχία και δυστυχία έπειτα από 'μία σειρά μαχών που θα σηματοδοτήσουν την αρχή του πολέμου των πολέμων: τον ταξικό πόλεμο για την κομμουνιστική κοινωνία'. Η επανάσταση-διαβάζουμε σε ένα γραπτό με το οποίο ανέλαβαν την πολιτική ευθύνη για την δολοφονία του νομικού Marco Biagi-'αποτελεί ιστορική αναγκαιότητα'.

Ο μπριγκαντιστής Gianluca Codrini απεφάνθη ότι οι Ερυθρές Ταξιαρχίες θεωρούσαν πώς ήταν ιππότες μίας αιματηρής αποκαλύψεως'. Ο μπριγκαντιστής Enrico Fenzi ήταν πεπεισμένος ότι η επανάσταση θα ήταν μία αποκάλυψη που θα αναγεννούσε τον κόσμο. Ουδέποτε αγωνιούσε για το μέλλον. Η χιλιαστική πίστη του τον τοποθετούσε στο 'εδώ και τώρα'. Σύμφωνα με τον ίδιον: 'Ουδέποτε οραματίστηκα με κάποιον συγκεκριμένο τρόπο το νέο. Ουδέποτε συνέβαλα σε μία νουβέλα ή ένα πιθανό σενάριο! Όχι, θα έλεγα ότι επρόκειτο περί ενός αποκαλυπτικού τύπου όραμα παρά για ένα όραμα που τοποθετούνταν χρονικά στο μέλλον. Σύμφωνα με τις 'Ερυθρές Ταξιαρχίες', το πρόσωπο που αγκαλιάζει την επανάσταση είναι ό,τι και 'Ο Χριστός που θυσιάζεται για να λυτρώσει την ανθρωπότητα'. 'Σε εκείνα τα χρόνια', αναπολεί ο μπριγκαντιστής Mario Ferrandi, 'ουδέποτε αναρωτηθήκαμε για την βάση την οποία έπρεπε να οικοδομήσουμε, καθώς το μοναδικό πράγμα που αντιλαμβανόμασταν ήταν το παρόν που έπρεπε πάση θυσία να καταστραφεί'. 

 Ωστόσο, δεν χρησιμοποιείται επαναστατική βία από όλες τις γνωστικές σέκτες. Να αποσαφηνίσω αυτό το σημείο, θα ξεχωρίσω τις παθητικές από τις ενεργητικές σέκτες. 

Οι πρώτες διακρίνονται για την ακραία απομόνωσή τους. Εάν ο κόσμος είναι ακάθαρτος, καθείς οφείλει να απομακρυνθεί από αυτόν όσο το δυνατόν περισσότερο. Η προσμονή του τέλους εμπλέκει μυστικοθρησκευτικές πρακτικές, προκαλώντας την απόσυρση από τον βέβηλο κόσμο. Οι παθητικές σέκτες καθώς τόνισε ο Max Weber-τελούν σε 'λειτουργία πτήσης πάνω από τον κόσμο' (Για περισσότερα στο Max Weber 'Οικονομία και κοινωνία'). Δεν επιδιώκουν να καταστρέψουν · επιθυμούν να αυτοπροστατευτούν από την επικείμενη κατάρρευση που προκλήθηκε λόγω της ανθρώπινης διαφθοράς. 

Οι τελευταίες, αντιθέτως, χαρακτηρίζονται από την παρουσία μιας προϋπόθεσης της οποίας στερούνται οι πρώτες και την οποία ονομάζω 'ορισμός του κακού'. Στις ενεργητικές σέκτες, η 'εμμονή με την καθαρότητα', μετατρέπεται σε 'εμμονή με την κάθαρση' ή την αδυσώπητη μάχη ενάντια στις δυνάμεις του κακού. Δεν αποτελεί σύμπτωση ότι η γλώσσα των ενεργητικών σεκτών είναι παρασιτικό δάνειο: οι εχθροί θεωρούνται 'παράσιτα' που μαστίζουν τον κόσμο. Ένας μαχητής των 'Ερυθρών Ταξιαρχιών' που θαυμάζει τον Pol Pot μας προσφέρει την δυνατότητα να κατανοήσουμε την εμμονή με την καθαρότητα: 'Εάν κερδίσω, δεν επιθυμώ να δρέψω καρπούς (ενν. θέσεις ή τιμές), αλλά επιθυμώ να απαλλαχθώ από τους εχθρούς, από όλους αυτούς που πρέπει να ξεφορτωθούμε. Πρόκειται για μία δύσκολη αποστολή εξαιτίας ότι αφορά εκατομμύρια ανθρώπους που πρέπει να εξοντωθούν. Αυτό επιθυμώ να κάνω αφότου η επανάσταση εδραιωθεί. Η τυπική στάση των ενεργητικών σεκτών είναι το μίσος, ακόμα και όταν ευαγγελίζονται μία ηθική περί 'αγάπης και ειρήνης'. Όπως έγραψε ο Λένιν: 'Το μίσος του αντιπροσώπου των καταπιεσμένων και εκμεταλλευόμενων μαζών είναι η πηγή κάθε σοφίας, η ίδρυση κάθε σοσιαλιστικού και κομμουνιστικού κινήματος και των νικών του' (*Περισσότερα στο Β.Ι.Λένιν 'Ο αριστερισμός: Παιδική ασθένεια του κομμουνισμού).

Μία επαναστατική σέκτα είναι μία κοινωνικοπολιτική οργάνωση που έχει συγκροτηθεί στην βάση του διαχωρισμού από μία ιστορικά δομημένη πολιτικοπολιτιστική παράδοση. Η εμπειρία του διαχωρισμού προϋποθέτει ένα ήδη υπάρχον σύστημα αξιών, ενωμένων γύρω από ένα καθορισμένο ίδρυμα. Συνεπώς, οποιαδήποτε επαναστατική σέκτα είναι ένα 'κόμμα-εκκλησία'. 

Η γέννηση μίας σέκτας περιλαμβάνει μία μειοψηφική ομάδα, η οποία επιθυμεί να υπόκειται σε μια νέα εσωτερική και εξωτερική πειθαρχία, θέτοντας τον εαυτό τους εναντίον μιας δομημένης πολιτικής εξουσίας. Προκειμένου να δικαιωθεί αυτός ο διαχωρισμός, οι σέκτες τυπικά μέμφονται την 'εκκλησία' ότι επιχειρείται ο συμβιβασμός με τις εξουσίες 'αυτού του κόσμου'. Ο Ernst Troeltsch, αναφερόμενος στον Max Weber, διέκρινε μεταξύ εκκλησίας και σέκτας (Περισσότερα στο Ernst Troeltsch 'Le dottrine sociali delle chiese e dei gruppi cristiani'). Η εκκλησία, όπως το κράτος, λογίζεται ως 'πνευματικός πόλος' που απευθύνεται σε όλη την ανθρωπότητα με ένα μόνιμο σώμα λειτουργών. Δεδομένου ότι η οικουμενικότητά της, υποστηρίζεται από έναν γραφειοκρατικό μηχανισμό, ο οποίος την υποχρεώνει να συμβιβάζεται με τα συστήματα 'αυτού του κόσμου'. Τουναντίον, η σέκτα, τουλάχιστον στο πρωτογενές επίπεδο, αποτελεί το 'προϊόν της θελήσεως'. 

Οι ηγέτες της είναι οι ιδρυτές μίας νέας εμπειρίας και όχι συνεχιστές μίας παραδόσεως. Ο ένας γεννιέται στην εκκλησία · τουναντίον, η σέκτα επιβάλλει μια μεταμόρφωση που σηματοδοτεί την 'αναγέννηση'. Μέσω τελετουργίας-κυμαινόμενης πολυπλοκότητος-απαιτείται από τον μυούμενο να αλλάξει ταυτότητα (μετάνοια) ενώ αποκτάει ένα νέο όνομα. Η εκκλησία, εξαιτίας ότι επιθυμεί να προσελκύσει έναν ολοένα αυξανόμενο αριθμό υποστηρικτών είναι προετοιμασμένη να συμβιβαστεί · η σέκτα υιοθετεί τις πιο δραστικές πτυχές ενός 'μηνύματος' αφοσιώσεως προκειμένου να προτρέψει σε μία ριζοσπαστική απόρριψη του κόσμου. Εν ολίγοις, η εκκλησία τείνει να συμπεριλάβει και να λυτρώσει · η σέκτα αποκλείει και αφορίζει στο όνομα της καθαρότητος. 

Η ιστορία των 'Ερυθρών Ταξιαρχιών'-δημιουργήθηκε από ένα 'αληθινό σχίσμα' μέσα στο Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (PCI)-αποτελεί την ιστορία ενός πολιτικού κινήματος που δραστηριοποιήθηκε με τυπικό λόγο, σκέψεις, και δόγματα μίας θρησκευτικής σέκτας. Πρόκειται για το αυθεντικό τμήμα μίας παραδόσεως πολιτικού μεσσιανισμού, ο οποίος θέτει ένα σχήμα τακτοποιημένων, αρμονικών και τέλειων πραγμάτων, προς τα οποία οδηγούνται ακαταμάχητα οι άνθρωποι και τα οποία αναγκάζονται να επιτύχουν. Αναγνωρίζουν μονάχα ένα σχέδιο ζωής, το πολιτικό. Επεκτείνουν το πεδίο της πολιτικής για να αγκαλιάσουν όλη την ανθρώπινη ύπαρξη (*Περισσότερα στο J. Talmon 'The Origins of Totalitarian Democracy'). 

Το όνειρο των Ερυθρών Ταξιαρχιών ήταν να γειώσουν όλες τις πτυχές της τρέχουσας ζωής, ώστε να χτίσουν 'την κοινωνία των δίκαιων' (*Περισσότερα στο Luciano Pellicani 'Revolutionary Apocalypse: Ideological Roots of Terrorism'), ένα όνειρο που χαρακτηρίζεται από 'την επικρατούσα αίσθηση του αναπόφευκτου της επαναστάσεως'. Η αφοσίωση με την οποία έδρασαν προήλθε από την φιλοδοξία παρούσα σε όλους τους επαγγελματίες επαναστάτες-για μία 'τέλεια κοινωνία' (*Περισσότερα στο Marta Harnecker 'Πραγματοποιώντας το αδύνατο')-για την οποία ήσαν πεπεισμένοι οι ανήκοντες στις Ερυθρές Ταξιαρχίες-ότι θα μπορούσε να γεννηθεί από την σύγκρουση μεταξύ των ισχυρών δυνάμεων του καλού και των σκοτεινών δυνάμεων του κακού: 'Αισθάνθηκα καθαρότερος, αυτό είναι, εγώ ήμουν ο καλός και οι υπόλοιποι ήταν οι κακοί' (*Περισσότερα στο Καρλ Κάουτσκυ 'Η καταγωγή του χριστιανισμού'), αναλογίζεται ο Roberto Minervino, ένας μαχητής της Prima Linea, μίας επαναστατικής ομάδος η οποία υστερούσε των Ερυθρών Ταξιαρχιών, μονάχα στο ότι τα μέλη της έρχονταν αμέσως δεύτεροι αυτών στην κατάταξη για τις δολοφονίες που είχαν διαπράξει. 

Ανέκαθεν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες διατυμπάνιζαν προς όλο τον κόσμο ότι παρακινήθηκαν (ενν. ψυχικώς) από μία 'μοιραία' και 'νομοτελειακή' καθαρότητα που στρέφονταν εναντίον του ακάθαρτου στο όνομα μιας ακλόνητης πίστεως. Στα γραπτά τους καταμαρτυρούν ότι ήσαν 'τέκνα του φωτός', τα οποία έφτασαν σε αυτό τον κόσμο προκειμένου να τιμωρήσουν και να εξιλεωθούν, να καταστρέψουν και να εξαγνίσουν. Οι Ερυθρές Ταξιαρχίες επιθυμούσαν να ξεπλύνουν τις αμαρτίες του καπιταλισμού με αίμα. 

Τα γραπτά των Ερυθρών Ταξιαρχιών επί του συνόλου τους αναφέρονται στην προσμονή του τέλους, στην ιδέα της καθαρότητος, και της ριζοσπαστικής απορρίψεως του κόσμου. Επίσης υπάρχει μία τέταρτη πτυχή, με τα ευρέως γνωστά αποτελέσματα: ο εξαγνισμός του κόσμου μέσω του αφανισμού των εχθρών. Η κυρίαρχη λογική στην νοοτροπία των Ερυθρών Ταξιαρχιών δεν ήταν ένας απλός 'συμψηφισμός των επιπτώσεων' (εν τούτοις προφανώς και ήταν), αλλά μία πολιτικοθρησκευτική θέαση της ιστορίας, κύριος σκοπός της οποίας ήταν να ικανοποιηθεί μία πνευματική αναγκαιότητα και να επιτευχθεί ένας πολιτικός σκοπός: ο επίγειος παράδεισος ή ο παράδεισος επί της γης. Ήταν ο Friedrich Engels που υπογράμμισε τις βαθιές ουσιαστικές αναλογίες μεταξύ επαναστατικών και θρησκευτικών πρακτικών: 'Τόσο ο Χριστιανισμός όσο και ο σοσιαλισμός των εργαζομένων κηρύττουν τη σωτηρία από τη δουλεία και την μιζέρια · Ο Χριστιανισμός τοποθετεί αυτή την σωτηρία στο επέκεινα, μετά θάνατον, στον παράδεισο · ο σοσιαλισμός τον τοποθετεί εντός αυτού του κόσμου, όταν θα έχει μετασχηματιστεί η κοινωνία. Αμφότεροι έχουν υποστεί διώξεις και δεχθεί λάσπη, οι οπαδοί τους περιφρονήθηκαν και εξαιτίας τους προέκυψαν ειδικοί νόμοι, οι πρώτοι θεωρήθηκαν εχθροί του ανθρώπινου γένους, οι τελευταίοι εχθροί του κράτους, της θρησκείας, της οικογένειας, της κοινωνικής τάξεως. Παρ' όλο τις διώξεις, μάλλον, παρακινήθηκαν εξαιτίας αυτού, εξωθήθηκαν νικηφόρα, ακαταμάχητα προς τα εμπρός'. 

Αυτό που κάνει ξεχωριστές τις Ερυθρές Ταξιαρχίες είναι η από μέρους τους επιδίωξη για ιδεολογική ηγεμονία που θα καθοδηγούσε την σκέψη των μαχητών, τα συναισθήματα και τις ενέργειές τους, σε έναν μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από τις πολιτικές και θεσμικές συνθήκες στις οποίες δραστηριοποιούνταν. Η λογική των Ερυθρών Ταξιαρχιών ήταν 'όλα ή τίποτα', ή 'νίκη ή θάνατος'. Και δεν υπήρχε ενδιάμεσο, λόγω ότι 'η μέση οδός είχε ξοφλήσει'. 

Δεν απεικονίζουμε με ειλικρίνεια την πολιτική των Ερυθρών Ταξιαρχιών εάν επιχειρήσουμε να εξηγήσουμε την τρομοκρατία παραμερίζοντας τις πολιτικο-ιδεολογικές μεταβλητές. Η βία την οποία ήσκησαν δύναται να γίνει κατανοητή μονάχα εντός ενός ιδιαίτερου ιδεολογικού πλαισίου. Όπως οι ίδιοι παραδέχονταν: 'Ως Ερυθρές Ταξιαρχίες ακολουθούσαμε μία διαφορετική πολιτική. Ή μάλλον την ίδια πολιτική, με την διαφορά ότι φτάναμε στα άκρα. Αξιώναν από τους άλλους μία πολιτική 'καθαρή'. Όπως ο Savonarola (ενν. Δομινικανός μοναχός) αξίωσε το ίδιο από την εκκλησία 'του'. Οι εξαγνιστές του κόσμου ή εξολοθρευτές άγγελοι. Αυτές λοιπόν ήταν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες.