Η στάση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, απέναντι στα κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης

Είναι γεγονός, ότι ολοένα και περισσότερες ιδιωτικές εταιρείες και δημόσιες  υπηρεσίες, προχωρούν στην εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης. Κάποιοι το κάνουν για λόγους ασφάλειας, άλλοι για πρόληψη, ενώ μερικοί το χρησιμοποιούν για να παρακολουθήσουν την απόδοση των υπαλλήλων τους. Πόσοι όμως γνωρίζουν τη διαδικασία που οφείλουν να ακολουθήσουν, ώστε να είναι νόμιμοι;

Πρώτο μέλημα όσων ενδιαφέρονται να εγκαταστήσουν τέτοια συστήματα, πρέπει να είναι η γνωστοποίηση της πρόθεσής τους στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, με τη συμπλήρωση σχετικού εντύπου.

Στη συνέχεια, η Αρχή κρίνει αν η επεξεργασία των δεδομένων, που λαμβάνονται μέσω αυτών των συστημάτων, είναι νόμιμη. Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος παραλείψει να αναφέρει στην Αρχή, τη λειτουργία τέτοιων συστημάτων, απειλείται με κυρώσεις από το νόμο. ΄Αδεια χρειάζεται και στην περίπτωση που το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης συλλέγει ευαίσθητα δεδομένα, καθώς και αν αυτά τηρούνται για χρονικό διάστημα άνω των 15 ημερών.

Συγκεκριμένα, με την οδηγία 1122/2000, που εξέδωσε η Αρχή, προβλέπονται συνοπτικά, τα εξής :

• Η λήψη και επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, με κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης, σε μόνιμη βάση, δεν επιτρέπεται διότι προσβάλλει την ιδιωτική ζωή του ατόμου.
• Κατ' εξαίρεση, επιτρέπεται τέτοιου είδους λήψη χωρίς τη συγκατάθεση του ατόμου, εφόσον ο σκοπός είναι η προστασία προσώπων και αγαθών ή η ρύθμιση της κυκλοφορίας.
• Η επεξεργασία των δεδομένων είναι νόμιμη, μόνο αν δεν υπάρχει άλλος τρόπος να επιτευχθεί ο στόχος και αν το έννομο συμφέρον αυτού που συλλέγει τα δεδομένα, υπερέχει των δικαιωμάτων των προσώπων, στα οποία αναφέρονται τα δεδομένα.
• Τα δεδομένα που συλλέγονται, πρέπει να είναι τα απολύτως απαραίτητα για να επιτευχθεί ο σκοπός της επεξεργασίας, καθώς και σχετικά με τον επιδιωκόμενο σκοπό.
• Σε ανοιχτούς χώρους, οι κάμερες πρέπει να είναι τοποθετημένες σε τέτοια σημεία, ώστε να μην είναι δυνατή η λήψη εικόνων της εισόδου ή του εσωτερικού κατοικιών.
• Οι 15 ημέρες είναι το ανώτερο χρονικό διάστημα, που επιτρέπεται να παραμένουν αποθηκευμένα τα δεδομένα που συγκεντρώνονται. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, επιτρέπεται η διατήρησή τους πέραν του 15νθημέρου και μόνο μετά από σχετική άδεια της Αρχής.
• Στο διάστημα κατά το οποίο τα δεδομένα παραμένουν αποθηκευμένα, πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην προστασία τους, από αθέμιτη επεξεργασία.

Επίσης, η εταιρεία ή ο φορέας που τοποθετεί κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης, υποχρεούται να προειδοποιεί με ειδική σήμανση, τα άτομα, ότι προχωρώντας, θα βρεθούν σε χώρο που βιντεοσκοπείται. Προκειμένου να προστατευθούν τα πρόσωπα και οι ατομικές τους ελευθερίες, η Αρχή διατηρεί το δικαίωμα να ασκεί έλεγχο αυτεπαγγέλτως και να επιβάλλει διοικητικές κυρώσεις, σε περίπτωση που διαπιστώσει παραβάσεις.
Χαρακτηριστικές είναι πέντε αποφάσεις που έχει λάβει η Αρχή, σχετικά με τη νομιμότητα ή μη της εγκατάστασης κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης.
Η πρώτη απόφαση (2002) αφορούσε στη νομιμότητα εγκατάστασης συστημάτων βιντεοπαρακολούθησης, σε χώρους ξενοδοχείων. Η Αρχή, λαμβάνοντας υπόψη την αναγκαιότητα βιντεοπαρακολούθησης στην είσοδο και τους κοινόχρηστους χώρους των ξενοδοχείων, για την προστασία των πελατών, έκρινε ότι δεν θίγεται η ιδιωτικότητα των ατόμων, καθώς εκεί οι κάμερες καταγράφουν δραστηριότητες, που λαμβάνουν χώρα σε δημόσια θέα. Ωστόσο, απαγόρευσε τη λήψη εικόνων στους διαδρόμους, που οδηγούν στα δωμάτια.
Ένα χρόνο αργότερα, η Αρχή δέχθηκε καταγγελία από τον ένοικο μίας πολυκατοικίας, για την εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης στους κοινόχρηστους χώρους, από μία εταιρεία που έδρευε εκεί. Η εταιρεία, από την πλευρά της, ισχυρίστηκε ότι η τοποθέτηση του συστήματος ήταν αναγκαία για την αποφυγή διαρρήξεων και ότι είχε γίνει με τη σύμφωνη γνώμη των συνιδιοκτητών. Μετά από σχετικό έλεγχο που διενήργησε η Αρχή, αποφάσισε ότι η εγκατάσταση του συστήματος ήταν νόμιμη, θέτοντας όμως κάποιους περιορισμούς, όπως ήταν η αφαίρεση συγκεκριμένης κάμερας, η επανατοποθέτηση κάποιων άλλων και η καταστροφή των δεδομένων μετά τη συλλογή τους.
Λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, μεγάλος ντόρος έγινε για την εγκατάσταση 293 καμερών στο οδικό δίκτυο της Αττικής. Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Ασφάλειας Ολυμπιακών Αγώνων, σκοπός της επεξεργασίας των δεδομένων ήταν η απρόσκοπτη διαχείριση της κυκλοφορίας των οχημάτων και των πεζών και η επέμβαση των αρχών, σε περιπτώσεις προσβολής προσώπων και αγαθών. Η Αρχή έκρινε ότι στη δεδομένη φάση, η ασφαλής τέλεση των Αγώνων και η απρόσκοπτη κυκλοφορία στους δρόμους, ήταν υψίστης σημασίας και επέτρεψε την εγκατάσταση του συστήματος, με την προϋπόθεση ότι δεν θα γινόταν λήψη εικόνων από την είσοδο και το εσωτερικό κατοικιών, ότι δεν θα καταγράφονταν συνομιλίες και ότι τα δεδομένα δεν θα τηρούνταν για χρονικό διάστημα άνω των 7 ημερών.
Μετά το τέλος των Παραολυμπιακών Αγώνων, η Αρχή, εξετάζοντας τα τεχνικά χαρακτηριστικά του συστήματος που είχε εγκατασταθεί, επέτρεψε την εξάμηνη παράτασή του, αποκλειστικά και μόνο για τη διαχείριση της κυκλοφορίας σε μεγάλους οδικούς άξονες, αλλά απαγόρευσε τη χρήση των δεδομένων για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Ωστόσο, απαγόρευσε την καταγραφή ήχου, τη λειτουργία καμερών σε δρόμους όταν έχει διακοπεί η κυκλοφορία (π.χ. στη διάρκεια διαδηλώσεων) και έκρινε ότι μόνο η Διεύθυνση Τροχαίας μπορεί να έχει πρόσβαση στα δεδομένα που συλλέγονται.
Η πιο πρόσφατη απόφαση της Αρχής, αφορούσε στη χρήση κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης, στους χώρους που ενοικίαζε εταιρεία, στο Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. Η Αρχή, διαπίστωσε ότι η εταιρεία δεν της είχε γνωστοποιήσει την εγκατάσταση του συστήματος, ότι δεν είχε τοποθετήσει πινακίδες που να προειδοποιούν τον κόσμο, ότι η κάμερα που είχε τοποθετηθεί στο χώρο αναχωρήσεων κατέγραφε - εκτός από τους εργαζόμενους - και τους επιβάτες και ότι υπήρχε μικρόφωνο στο χώρο του κυλικείου, που κατέγραφε τους διαλόγους υπαλλήλων και πελατών. Γι'αυτό το λόγο, επέβαλε πρόστιμο 20.000 ευρώ στην εταιρεία και διέταξε την απεγκατάσταση κάποιων καμερών.
Πού σταματάνε λοιπόν τα όρια της προστασίας των πολιτών και πού αρχίζει η καταπάτηση των ατομικών μας δικαιωμάτων; Τα όρια, μερικές φορές είναι δυσδιάκριτα. Ωστόσο, η τήρηση των κανόνων και των προβλεπόμενων διαδικασιών, είναι ο μόνος τρόπος για να προφυλαχθούμε από ενδεχόμενες περιπτώσεις προσβολής της προσωπικότητάς μας.

ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ SECURITY MANAGER