Πώς διεξάγεται η εκτίμηση κινδύνου

Σε επίπεδο ΕΕ δεν υφίστανται παγιωμένοι κανόνες σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής της εκτίμησης κινδύνου (θα πρέπει να συμβουλευθείτε την νομοθεσία της χώρας σας όσον αφορά την εκτίμηση κινδύνου). Εντούτοις, κατά την προσέγγιση μιας εκτίμησης κινδύνου θα πρέπει πάντοτε να λαμβάνονται υπόψη οι εξής δύο αρχές:

• η διάρθρωση της εκτίμησης θα πρέπει να διασφαλίζει την κάλυψη όλων των συναφών πηγών κινδύνων και πιθανών κινδύνων (ούτως ώστε, π.χ. να μην παραμεληθούν εργασίες όπως η καθαριότητα που διεξάγονται ενδεχομένως εκτός κανονικού ωραρίου εργασίας ή δευτερογενείς όπως η κομποστοποίηση των απορριμμάτων)·

• μόλις προσδιοριστεί ένας κίνδυνος, η διαδικασία της εκτίμησης οφείλει να ξεκινήσει από τις βασικές αρχές της εξετάζοντας καταρχάς εάν μπορεί να εξαλειφθεί εντελώς.

Μια σταδιακή προσέγγιση της εκτίμησης κινδύνου

Οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με την  εκτίμηση κινδύνου στην εργασία προτείνουν μια σταδιακή προσέγγιση που βασίζεται σε μια σειρά βημάτων. Δεν πρόκειται για τη μοναδική μέθοδο διεξαγωγής της εκτίμησης κινδύνου· υπάρχουν πολλές διαφορετικές μεθοδολογίες για την επίτευξη του ίδιου σκοπού. Δεν υπάρχει μόνο ένας «σωστός» τρόπος για την εκτέλεση μιας εκτίμησης κινδύνου καθώς διαφορετικές προσεγγίσεις μπορούν να αποδώσουν σε διαφορετικές περιστάσεις.

Η διαδικασία εκτίμησης κινδύνου (με την ενσωμάτωση στοιχείων διαχείρισης κινδύνου) μπορεί να περιγραφεί αναλυτικά ως μια σειρά βημάτων.

1. Καθιέρωση ενός προγράμματος εκτίμησης κινδύνου στην εργασία
2. Διάρθρωση της εκτίμησης (λήψη αποφάσεων σχετικά με την προσέγγιση: γεωγραφική/λειτουργική/διαδικασίας/ροής)
3. Συλλογή πληροφοριών
4. Προσδιορισμός πηγών κινδύνου
5. Προσδιορισμός των ατόμων που απειλούνται από τις πηγές κινδύνου
6. Προσδιορισμός των τύπων έκθεσης των ατόμων που απειλούνται από τις πηγές κινδύνου
7. Αξιολόγηση των κινδύνων (πιθανότητες πρόκλησης βλάβης/η σοβαρότητα βλάβης υπό πραγματικές συνθήκες)
8. Εξέταση των επιλογών για την εξάλειψη ή τον έλεγχο των κινδύνων
9. Καθορισμός προτεραιοτήτων για την ανάληψη δράσης και λήψη αποφάσεων σχετικά με τα μέτρα ελέγχου
10. Εφαρμογή ελέγχων
11. Καταγραφή της εκτίμησης
12. Μέτρηση αποτελεσματικότητας της δράσης
13. Αναθεώρηση (σε περίπτωση αλλαγών ή σε τακτά χρονικά διαστήματα)
14. Παρακολούθηση του προγράμματος εκτίμησης κινδύνου

Στις περισσότερες επιχειρήσεις, κυρίως στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μια απλή προσέγγιση της εκτίμησης κινδύνου σε πέντε βήματα που ενσωματώνει στοιχεία διαχείρισης κινδύνου, όπως η παρακάτω προσέγγιση, είναι συνήθως επιτυχής.

Βήμα 1. Προσδιορισμός των πηγών κινδύνων καθώς και των ατόμων που απειλούνται από αυτές
Αναζήτηση στον εργασιακό χώρο των παραγόντων εκείνων οι οποίοι θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη και προσδιορισμός των εργαζομένων οι οποίοι μπορεί να εκτίθενται σε κάποια πηγή κινδύνου.

Βήμα 2. Εκτίμηση των κινδύνων και καθορισμός προτεραιοτήτων 
Υπολογισμός των πηγών κινδύνου (της σοβαρότητας και της πιθανότητας πρόκλησης βλάβης…) και καθορισμός προτεραιοτήτων με βάση τη σοβαρότητα του κάθε κινδύνου.

Βήμα 3. Λήψη αποφάσεων σχετικά με προληπτική δράση
Προσδιορισμός των κατάλληλων μέτρων ώστε οι κίνδυνοι να εξαλειφθούν ή να τεθούν υπό έλεγχο.

Βήμα 4. Ανάληψη δράσης
Θέσπιση μέτρων πρόληψης και προστασίας μέσω ενός σχεδίου που θα καθορίζει προτεραιότητες.

Βήμα 5. Παρακολούθηση και αναθεώρηση
Η εκτίμηση πρέπει να αναθεωρείται ανά τακτά διαστήματα, ώστε να διασφαλίζεται η ενημερότητά της.


Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι υπάχουν και άλλες μέθοδοι οι οποίες λειτουργούν εξίσου καλά, ιδιαίτερα για πιο περίπλοκους κινδύνους και συνθήκες. Η επιλογή της προσέγγισης της εκτίμησης εξαρτάται από:

• τη φύση του χώρου εργασίας (π.χ. μόνιμες ή προσωρινές εγκαταστάσεις)
• το είδος της διαδικασίας (π.χ. επαναλαμβανόμενες λειτουργίες, εξελισσόμενες/μεταβαλλόμενες διαδικασίες, εργασία κατ' αίτηση)

• το είδος της εργασίας που εκτελείται (π.χ. επαναληπτική, περιστασιακή ή υψηλού κινδύνου)

• την τεχνική πολυπλοκότητα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί κατάλληλη μία ενιαία προσέγγιση που να καλύπτει όλους τους κινδύνους σε ένα χώρο εργασίας ή μια δραστηριότητα. Σε άλλες περιπτώσεις, διαφορετικές προσεγγίσεις μπορεί να κριθούν κατάλληλες για διαφορετικά μέρη ενός χώρου εργασιας