Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2016

Υπόθεση Ρέιντ: Βόμβα Παπούτσι

Σε αυτό το άρθρο θα δούμε μία πραγματική υπόθεση ενός αυτοσχέδιου εκρηκτικού μηχανισμού από τις 22 Δεκεμβρίου 2001. Ευτυχώς η επίθεση απέτυχε αλλά ακόμα και σήμερα παραμένει ένα σημαντικό μάθημα τόσο για τις υπηρεσίες ασφαλείας εδάφους των αεροδρομίων όσο και για τους πυροτεχνουργούς ανά τον κόσμο.

reid_01


Σημείο Συμβάντος
Η υπόθεση εξελίχθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2001 στη πτήση 63 της American Airlines από το Παρίσι προς το Μαϊάμι. Ήταν μία πτήση με ένα αεροπλάνο τύπου Boeing 767 με 197 επιβάτες μαζί με το πλήρωμα. Δε γνωρίζουμε τις ακριβείς συντεταγμένες αλλά ξέρουμε ότι το περιστατικό συνέβη μερικά λετπά μετά την απογείωση όταν το αεροσκάφος πετούσε πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό.

reid_02


Περιστατικό
Υπάρχουν πολλές αναφορές για το τι ακριβώς συνέβη αλλά θα ξεκινήσουμε από μία οικογένεια που βρίσκονταν στις παρακάτω θέσεις:
  • Μητέρα: 28H
  • Πατέρας: 28J
  • Κόρη: 28G
  • Γιός: 28E
Και ο τρομοκράτης είχε τη θέση 29H. Για την καλύτερη κατανόηση της κατάστασης δείτε σε μπλε πλαίσιο τις θέσεις της παραπάνω οικογενείας και σε κόκκινο του τρομοκράτη.

reid_03

Η απογείωση είχε καθυστερήσει κατά μία ώρα λόγω απεργίας του προσωπικού εδάφους. Μετά την απογείωση και την ολοκλήρωση του μεσημεριανού γεύματος ξεκίνησε το συμβάν. Το αγόρι της οικογενείας μυρίζει κάτι σαν πλαστικό που καίγεται. Ξυπνάει την αδερφή του και ψάχνουν να βρούν μία αεροσυνοδό για να την ενημερώσουν. Καθώς γυρνάνε προς τα πίσω βλέπουν την αεροσυνοδό Hermis Moutardier να μιλάει έντονα με τον ψηλό άνδρα της θέσης 29H λέγοντας του «Άφησε το κάτω» σε έντονο τόνο. Βλέπετε την αεροσυνοδό Hermis Moutardier στην επόμενη φωτογραφία.

Flight Attendant Hermis Moutardier

Αυτό που είχε συμβεί ήταν ότι ήδη άλλοι επιβάτες είχαν παραπονεθεί για μυρωδιά καπνού που έρχεται από εκείνο το σημείο. Όταν πήγε η αεροσυνοδός είδε τον Ρίτσαρντ Ρέιντ να προσπαθεί να ανάψει σπίρτα επανειλημμένα και τον έπεισε να σταματήσει.

Έπειτα από μερικά μόλις λεπτά η H. Moutardier παρατήρησε ότι ο Ρ. Ρέιντ είχε σκύψει, καθώς πήγε να ελέγξει τι συμβαίνει τον είδε να προσπαθεί να ανάψει ένα φυτίλι κοντά στο παπούτσι του. Προσπαθεί να τον σταματήσει αλλά την σπρώχνει στο πάτωμα και αμέσως έρχεται για βοήθεια και η δεύτερη αεροσυνοδός, η Cristina Jones που τη βλέπετε εδώ για να βοηθήσει.

reid_05

Ο R. Reid δαγκώνει το χέρι της C. Jones και τότε πολλοί επιβάτες επεμβένουν και παλεύοντας συγκρατούν τον Richard Raid. Οι αεροσυνοδοί αμέσως του αφαιρούν τα παπούτσια, την τσάντα του, το διαβατήριο και άλλα μικροαντικείμενα. Οι επιβάτες δένουν τον Reid με δεματικά καλωδίων, ζώνες μέσης, καλώδια ακουστικών και άλλα αντικείμενα. Σήμερα μερικές από αυτές τις ζώνες υπάρχουν στο μουσείο του FBI και τις βλέπετε στη συνέχεια.

reid_06

Οι αεροσυνοδοί φωνάζουν αν υπάρχει κάποιος γιατρός στους επιβάτες και με τη βοήθεια του χορηγούν ηρεμιστικό φάρμακο, συγκεκριμένα ντιαζεπάμ (Βάλιουμ), στον Ρέιντ. Την ίδια στιγμή ο πιλότος έχει καθησυχάσει τους επιβάτες και τους ενημερώνει ότι θα γίνει άμεση προσγείωση στο αεροδρόμιο της Βοστόνης στη Μασαχουσέτη. Μερικοί επιβάτες συνεχίζουν να κρατούν τον τρομοκράτη και σύντομα βλέπουν όλοι δεξιά και αριστερά του αεροσκάφους δύο συνοδευτικά μαχητικά αεροσκάφη τύπου F15 της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας.

Flying with Eagles

Σύντομα το αεροπλάνο προσγείωνεται στο αεροδρόμιο της Βοστόνης. Μετά από ολιγόλεπτη αναμονή κάνει έφοδο αντιτρομοκρατική ομάδα των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας, SWAT, και συλλαμβάνει τον τρομοκράτη. Όλες οι αποσκευές ελέγχθηκαν εκτενώς και όλοι οι επιβαίνοντες ανακρίθηκαν από το FBI την ίδια ημέρα προτού φύγουν από το αεροδρόμιο.

Πληροφορίες για τον Ρίτσαρντ Ρέιντ
Ο Ρίτσαρντ Ρέιντ, ο τρομοκράτης της επίθεσης, έχει γεννηθεί στις 12 Αυγούστου 1973 στο Κέντ της Μεγάλης Βρετανίας. Ο πατέρας του ήταν σεσημασμένος εγκληματίας και ο ίδιος από 16 μόλις ετών είχε ήδη φυλακιστεί για εγκλήματα όπως ληστεία, κλοπή, συμμετοχή σε συμμορία, κτλ. Κατά τη διάρκεια που βρίσκονταν στη φυλακή ο πατέρας του του πρότεινε να γίνει μουσουλμάνος γιατί έχουν ευνοηκότερη μεταχείριση όπως και έκανε το 1995. Μετά την αποφυλάκιση του άρχισε να έχει στενές επαφές με τον εξτρεμιστικό Ισλαμικό χώρο της Αγγλίας και ιδίατερα με τον αντι-Αμερικάνο Ισλαμιστή Αμπού Χαμζά αλ-Μάσρι. Κατά το έτος 1999-2000 εκπαιδεύτηκε σε στρατόπεδο εκπαίδευσης τρομοκρατών στο Αφγανιστάν. Σύντομα επέστρεψε στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου άρχισε να εργάζεται και προσπάθησε να διεκδικίσει και διπλή υπηκοότητα. Παρακάτω βλέπουμε το διαβατήριο του που κατάφερε να πάρει τον Ιούλιο του 2001 ώστε να μπορεί νόμιμα να ταξιδέψει στο εξωτερικό.

reid_08

Συνέχιζε να έχει στενές επάφες με άτομα από την περιοχή Πεσαβάρ του Πακιστάν. Μία περιοχή γνωστή από τα μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης Αλ Κάιντα. Τους επόμενους μήνες ακολούθησε μία πολύ ύποπτη κίνηση τόσο από τον ίδιο όσο και από τον Βρετανό Ισλαμιστή που τον συνόδευε, τον Σατζίτ Μπαντάτ που τον βλέπετε στη συνέχεια.

reid_09

Τα γεγονότα που ακολούθησαν στις ζωές των δύο παραπάνω Βρετανών Ισλαμιστών είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα για την υπόθεση.

  • Νοέμβριος 2001
    Πηγαίνουν και οι δύο μαζί στο Πακιστάν ενώ πληροφορίες λένε ότι πέρασαν οδικώς τα σύνορα για να μεταφερθούν σε στρατόπεδο της Αλ Καίντα στο Αφγανιστάν όπου τους δόθηκαν οι βόμβες-παπούτσια.

  • Δεκέμβριος 2001
    Τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου επιστρέφουν οι δύο τρομοκράτες στη Μεγάλη Βρετανία με ξεχωριστές πτήσεις.

  • 6 Δεκεμβρίου 2001
    Ο Ρέιντ πηγαίνει αεροπορικώς στο Βέλγιο για 10 ημέρες.

  • 16 Δεκεμβρίου 2001
    Ταξιδεύει από το Βέλγιο στη Γαλλία και συγκεκριμένα στο Παρίσι με τραίνο.

  • 21 Δεκεμβρίου 2001
    Ο Ρέιντ κλείνει εισητήριο για την πτήση 63 προς Μαϊάμι αλλά δεν του επιτρέπεται η επιβίβαση από την ασφάλεια αεροδρομίου λόγω ύποπτης συμπεριφοράς. Πραγματοποιείται ανάκριση από τις Γαλλικές αρχές αλλά δεν βρέθηκε τίποτα ενοχοποιητικό εναντίον του. Οι κύριοι λόγοι που οδήγησαν σε αυτό ήταν η εμφάνιση του, ότι δεν απάντησε στις ερωτήσεις που του έγιναν καθώς και το ότι δεν είχε καμία αποσκευή. Μετά την ολοκλήρωση της ανάκρισης, ο ίδιος μεταφέρει το εισιτήριο του για την ίδια πτήση την επόμενη μέρα.

  • 22 Δεκεμβρίου 2001
    Από αυτό το σημείο η ιστορία είναι γνωστή. Επιβιβάστηκε χωρίς κάποιο πρόβλημα στη πτήση φορώντας το παπούτσι με τον εκρητικό μηχανισμό που είχε φέρει από το Αφγανιστάν.
Στην επόμενη φωτογραφία βλέπετε τον Ρίτσαρντ Ρέιντ έπειτα από τη σύλληψη του στη Βοστονή.

reid_10


Μετά την Επίθεση
Ο Ρ. Ρέιντ κρατήθηκε στη φυλακή χωρίς δίκη μέχρι να ολοκληρωθούν οι έρευνες. Οι ομάδες ερευνών μαζί με τη σήμανση του FBI παρέδωσαν στο δικαστήριο την αναφορά τους στις 28 Δεκεμβρίου 2001 και η δική έγινε στις 16 Ιανουαρίου 2002 με την κατηγορία της τρομοκρατίας και πιο συγκεκριμένα τα παρακάτω αδικήματα:

  • Απόπειρα χρήσης όπλου μαζικής καταστροφής
  • Απόπειρα ανθρωποκτονίας
  • Μεταφορά εκρηκτικών ύλων σε αεροπλάνο
  • Απόπειρα δολοφονίας
  • Παρεμπόδιση πληρώματος και επιβατών αεροπλάνου
  • Απόπειρα κατάρριψης αεροπλάνου
  • Χρήση επικίνδυνης συσκευής κατά την εκτέλεση εγκληματικής πράξης
  • Απόπειρα καταστροφής μέσου μαζικής μεταφοράς
Η απόφαση ήταν ένοχος και στις οκτώ κατηγορίες και βγήκε στις 4 Οκτωβρίου 2002. Η ποινή είναι τρεις φορές ισόβια και 110 χρόνια χωρίς δικαίωμα αναστολής με $250000 πρόστιμο για κάθε ένα από τα αδικήματα (συνολικό πόσο δύο εκατομμύρια δολάρια). Ο Ρέιντ είχε έντονη ένσταση για την απόφαση καθώς αποκαλούσε τον εαυτό του στρατιώτη του Θεού και τότε ο δικαστής Ουίλιαμ Γιάνγκ του απάντησε με τα παρακάτω λόγια:

Δεν είστε στρατιώτης σε κανένα στρατό, είστε τρομοκράτης. Το να σας αποκαλέσω στρατιώτη σας δίνει μεγάλη αξία.

Εν συνεχεία, δίχνωντας τη σημαία των ΗΠΑ μέσα στο χώρο του δικαστηρίου συμπληρώνει.

Βλέπετε αυτή τη σημαία κύριε Ρέιντ; Είναι η σημαία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Αυτή η σημαία θα είναι εδώ όταν εσείς θα έχετε ξεχαστεί.

Και έτσι ολοκληρώθηκε η δίκη. Βέβαια, η έρευνα δε σταμάτησε εκεί. Ο Σατζίτ Μπαντάτ που είχε μεταφέρει τη δεύτερη βόμβα-παπούτσι ήταν ακόμα ελεύθερος και η έρευνα των Αμερικανικών και Βρετανικών μυστικών υπηρεσιών οδήγησε στη σύνδεση των δύο αντρών. Παρότι ο Σ. Μπαντάτ είχε διακόψει τις επικοινωνίες του με το Πακιστάν αμέσως μετά την επίθεση, οι αρχές εντόπισαν τις ύποπτες κινήσεις του και το Νοέμβριο του 2003 έκαναν έρευνα σε 100 οικογένειες στην περιοχή όπου διέμενε (St James Street στο Gloucester) στην Αγγλία. Στην οικία του βρήκαν κάτω από το κρεβάτι του τον πυροδοτικό μηχανισμό και σε ένα κουτί στο διάδρομο το παπούτσι με την εκρηκτική ύλη. Τα εγκληματολογικά εργαστήρια αναφέρουν ότι ήταν ίδια η χημική σύσταση της εκρηκτικής ύλης καθώς επίσης η μία κομμένη άκρη από το φυτίλι ταιριάζει απόλυτα με τη μία άκρη από το φυτίλι στο παπούτσι του Ρέιντ. Στις 22 Απριλίου καταδικάστηκε για συμμετοχή στην επίθεση από τις Βρετανικές αρχές σε 13 χρόνια φυλάκιση χωρίς αναστολή.

Αυτοσχέδιος Εκρηκτικός Μηχανισμός
Ο αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός στο παπούτσι ήταν κάτι πρωτόγνωρο για τις αρχές παγκοσμίως και πλέον η αιτία που στα περισσότερα αεροδρόμια πλέον γίνεται καλύτερος έλεγχος στα υποδήματα. Ο αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός είχε τη δομή που βλέπετε εδώ.

reid_11

Αποτελούμενος από την εκρηκτική ύλη με τον πυροκροτητή στη σόλα του παπουτσιού και βραδύκαυστο πυραγωγό σχοινί (φυτίλι) στο πλαϊνό μέρος του παπουτσιού που εξέχει ελαφρώς για ώστε να είναι δυνατό να ανάψει.

Η αναφορά του FBI δηλώνει αποτυχία πυροδότησης λόγω υψηλής υγρασίας στη μαύρη πυρίτιδα (σχετικό άρθρο εδώ) που περιέχει το βραδύκαυστο πυραγωγό σχοινί. Η αιτία είναι κατά πάσα πιθανότητα η έντονη εφίδρωση του δράστη σε συνδυασμό με τον βροχερό καιρό του Παρισίου εκείνη την ημέρα αλλά και την καθυστέρηση της πτήσης κατά μία ώρα.

Το παπούτσι περιείχε 100 γραμμάρια πλαστικής εκρηκτικής ύλης όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία από το μουσείο τρομοκρατίας.

reid_12

Το βασικό εκρηκτικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν πεντρίτης ή αλλιώς τετρανιτρική πενταερυθριτόλη ή PETN (σχετικό άρθρο εδώ). Ο πεντρίτης είναι μία πολύ ισχυρή εκρηκτική ύλη που είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπιστεί αλλά και δύσκολη στην παρασκευή, έτσι είναι από τα πιο ακριβά εκρηκτικά στη μαύρη αγορά και αυτό ενισχύει την υπόθεση ότι προέρχεται από κάποια μεγάλη Ισλαμική τρομοκρατική οργάνωση.

Βέβαια, η χρήση πυροκροτητή θα έκανε ορατή τη μεταλλική (αλουμίνιο ή χαλκός) συσκευασία του στους ανιχνευτές του αεροδρομίου. Για αυτό το λόγο είχε κατασκευαστεί ένας αυτοσχέδιος πυροκροτητής μέσα πλαστική συσκευασία με αυτοσχέδια εκρηκτική ύλη τριυπεροξειδίου της τριακετόνης (TATP). Πρακτικά το σχέδιο του αυτοσχέδιου εκρητικού μηχανισμού ήταν παρόμοιο με το παρακάτω.

reid_13

Το TATP είναι μία αυτοσχέδια εκρητική ύλη που χρησιμοποιείται συχνά από τρομοκρατικές οργανώσεις αν και παρασκευή της είναι υπερβολικά επικίνδυνη. Ο λόγος που είναι τόσο διαδεδομένη στο χώρο αυτό είναι ότι μπορεί να κατασκευαστεί με βασικά αντικείμενα και χημικά που είναι διαθέσιμα στο ευρύ κοινό. Για παράδειγμα, μπορεί εύκολα να παρασκευαστεί με τη χρήση των παρακάτω.

  • Προπανόνη (acetone)
  • Υπεροξείδιο του υδρογόνου (οξιζενέ)
  • Υδροχλωρικό οξύ (κεζάπι)
  • Θειικό οξύ (βιτριόλι)

Καθώς το TATL είναι μία μη-αζωτούχα χημική σύνθεση οι περισσότεροι ανιχνευτές αεροδρομίων δε μπορούν να το εντοπίσουν γιατί είναι σχεδιασμένοι για αζωτούχες (νιτρικές) εκρηκτικές ύλες. Βέβαια, υπάρχουν αρκετοί τρόποι ανίχνευσης του εφόσον είναι διαθέσιμοι στις υπηρεσίες ασφαλείας αεροδρομίων. Η πιο γνωστές είναι: αέρια χρωματογραφία, φασματομετρία μάζας, υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης και φασματομετρία μάζας.

reid_14

Η παραπάνω φωτογραφία είναι από το Υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ και δείχνει την εμφάνιση του TATL που είναι κρυσταλλοειδής, παρόμοια με αυτή της ζάχαρης. Τέλος, είναι τόσο ευαίσθητη σε μηχανικό τράνταγμα, τριβή και ανάφλεξη που οι περισσότεροι πυροτεχνουργοί τη γνωρίζουν ως «Mother of Satan» (Μητέρα του Σατανά).

reid_15

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου